ဒီႏွစ္ က်မၿခံထဲမွာပန္းအ၀ါေတြပဲပြင့္ပါတယ္။ အရင္ႏွစ္ေတြက၀ယ္စိုက္ထားတာ ပန္းေရာင္စံုေတြေပမယ့္ ေဆာင္းရာသီႏွင္းေတြဖံုးၿပီးေနြဦးမွာျပန္ရုန္းထပြင့္ၾကေတာ့ အ၀ါေရာင္ပန္းပင္ေတြကပဲပြင့္တယ္ေလ။ ဒီႏွစ္ ထပ္၀ယ္ၿပီးစိုက္ျဖစ္သမွ်ပန္းပင္ အသစ္ေတြကလည္း အ၀ါေရာင္ေတြခ်ည္းပဲ။ ကိုယ့္ဘာသာ၀ယ္မိတုန္းကလည္း သတိမထားမိပါဘူး။ အိုးနဲ႔၀ယ္လာတဲ့ပန္းပင္ကိုေျမေပၚခ်စိုက္ေတာ့လည္းသတိ မထားမိေသးဘူး။ မိုးရြာတဲ့ေန႔ေတြဆိုရင္လည္း ၿခံထဲမဆင္းျဖစ္ေတာ့သတိမထား မိျပန္ဘူး။ ေနပူတဲ့ေန႔ေတြက်မွ စိုက္ထားတဲ့ စားပင္၊ ပန္းပင္ေလးေတြေရေလာင္းဖို႔ ၿခံထဲဆင္းၿပီဆိုရင္ေတာ့သတိထားမိပါၿပီ။အပင္ေတြေရ၀၀ရေအာင္ ေရမႊားေသးေသး

ေလးေတြက်တဲ့ပိုက္နဲ႔စိမ္ေျပနေျပေလာင္းေတာ့ ေရေလာင္းသမ်ွပန္းပင္တိုင္းမွာ ပန္းအ၀ါ ေရာင္ေတြပြင့္ေနတာသတိထားမိပါတယ္။

ပန္းပန္ရတာမႀကိဳက္တတ္ေပမယ့္ အပင္မွာပြင့္ေနတဲ့ပန္းေတြကိုၾကည့္ရတာေပ်ာ္တဲ့ က်မ ေႏြေရာက္ တိုင္းပန္းပင္၀ယ္စိုက္ရတဲ့စရိတ္ကမေသးပါဘူး။ အေမရိကားကပန္း

ေတြကလည္း တစ္ႏွစ္မွာႏွစ္ ပါတ္ကေနတစ္လႏွစ္လေလာက္ေပ်ာ္ေပ်ာ္လွလွႀကီး ပြင့္ၿပီးရင္ၿပီးၿပီ။ တစ္ႏွစ္မွာ ၆ လေလာက္ေနေရာင္ေလးနဲ႔ေႏြးေႏြးေထြးေထြး ေနရတုန္း ကိုယ့္ၿခံထဲမွာလည္း ပန္းေတြတခ်ိန္လံုးေ၀ေနေစခ်င္ေတာ့ ဒီအပင္ ကပန္းထပ္မပြင့္

ေတာ့ရင္ ပြင့္ေနတဲ့ေနာက္ပန္းမ်ိဳးေတြ၀ယ္စိုက္နဲ႔ ပိုက္ဆံသိပ္ကုန္ပါတယ္။ ဒီမွာ၂ႏွစ္ 

ေလာက္ေနသားက်သြားေတာ့မွ နည္းနည္းလည္လာၿပီး အပူခ်ိန္ အႏႈတ္၁၀ ဒီဂရီ ဖာရင္ဟိုက္အထိ ခံနိုင္တဲ့ပန္းေတြကိုပဲေရြး၀ယ္စိုက္ျဖစ္ေတာ့တယ္။ အဲဒီလိုပန္းမ်ိဳးက

ေဆာင္းရာသီတခုလံုးဒူးအျမင့္ေလာက္ရွိတဲ့ႏွင္းေအာက္မွာေနရေပမယ့္ ေနာက္တစ္

ႏွစ္ေႏြေရာက္တာနဲ႔ ေျမႀကီးထဲကႀကံဳးရုန္းထၿပီး ေပ်ာ္ေပ်ာ္လွလွႀကီးပြင့္ၾကေတာ့တာ ကိုး။ က်မၿခံထဲမွာ ႏွစ္တိုင္းျပန္ပြင့္တတ္တဲ့အပင္ ၄-၅ မ်ိဳးစိုက္ထားပါတယ္။ လီလီ၊ အေဇးလီယား၊ ႏွင္းဆီ၊ သစၥာပန္းရံုကႏွစ္ရံု၊ Forsythia လို႔ေခၚတဲ့ေရႊေခါင္းေလာင္း ပန္း။ ဒစ္ဖိုေတးလ္ပန္းပင္ေတြပါပါတယ္။ အေဇးလီယားက ပန္းေရာင္ရင့္ရင့္ပါ။ ဒါေပ မယ့္သူကေႏြဦးမွာေစာေစာစီးစီးပြင့္ျပီးသြားပါၿပီ။ ဒစ္ဖိုေတးလ္နဲ႔ေရႊေခါင္းေလာင္းပန္း ကလည္းေႏြဦးမွာေ၀ေနေအာင္ပြင့္ၿပီးသြားပါၿပီ။ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးကအ၀ါ ေရာင္လြင္လြင္ေတြ

ျဖစ္ၿပီးတၿပိဳင္ထဲပြင့္ၾကတာမို႔ ေႏြဦးမွာလည္းက်မၿခံကေလးကအ၀ါေရာင္လႊမ္းေနခဲ့ပါ တယ္။ 

ဇြန္ေႏွာင္းပိုင္းကေနစၿပီ။ ေႏြရာသီပန္းေတြပြင့္ပါေတာ့တယ္။ ေႏြဦးပန္းေတြလည္းပြင့္ၿပီး 

သြားၿပီမို႔ ျခံထဲမွာ ေႏြရာသီအတြင္းပန္းေတြပြင့္ေနေအာင္ပန္းပင္အသစ္ေတြ၀ယ္ထည့္ ရျပန္ပါၿပီ။ ေဆာင္းရာသီဆို အံု႔ပ်ပ်ရာသီဥတုနဲ႔အႏႈတ္ေအာက္ေရာက္ေနတဲ့အေအး ထဲ မွာ က်မကစိတ္မေပ်ာ္ျဖစ္ေလ့ရွိၿပီး ေနေရာင္၀ါ၀ါကိုေတာင့္တေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုအခ်ိန္မ်ိဳးေနေရာင္၀ါ၀ါျမင္လိုက္ရရင္ ရင္ထဲမွာေႏြးၿပီး အ၀ါေရာင္ေတာက္တဲ့ မိခင္ေျမကိုလြမ္းရတာေၾကာင့့္္က်မအ၀ါေရာင္ကိုစြဲလန္းေနတယ္ထင္ပါရဲ႕။ ေႏြရာသီ အတြက္ပန္းေတြ၀ယ္ေတာ့လည္း အ၀ါေရာင္ေတာက္လြန္းၿပီးလိေမၼာ္ေရာင္ဖက္ကဲေန တဲ့လီလီပန္းႏွစ္ရံု၊ ၾကယ္ပံုစံေလးေတြပြင့္တဲ့အ၀ါေရာင္ ပန္းၿခံဳပုတ္ကႏွစ္ခု၊ အ၀ါေရာင္ လြင္လြင္အထပ္မ်ားမ်ားစိန္ခ်ယ္ပန္းရံုကတရံုနဲ႔ က်မနံမည္မမွတ္မိေတာ့တဲ့ပု႑ရိတ္ လိုပန္းမ်ိဳးအ၀ါေရာင္ေသးေသးေလးေတြအဆုတ္လိုက္ပြင့္တဲ့ပန္းတအိုး၀ယ္ခဲ့မိတယ္။  

      

          ဇူလိုင္ထဲေရာက္လာေတာ့မႏွစ္ကစိုက္ထားတဲ့ဥကေနျပန္ေပါက္တဲ့သစၥာပန္းေတြ ပြင့္လာပါၿပီ။ က်မစိုက္တုန္းက အနီ၊အ၀ါ၊ ပန္းေရာင္၊ လိေမၼာ္ေရာင္အစံုေပမယ့္ ဒီႏွစ္မွာအ၀ါေရာင္ပန္းပြင့္တဲ့အပင္ေတြ ကပဲပြင့္ၿပီး တျခားအေရာင္ သစၥာပန္းရံုေတြ ကမပြင့္ပါဘူး။ ႏွင္းဆီကိုလဲ အ၀ါ ၃ပင္ အနီ၃ပင္စိုက္ထားေပမယ့္ဒီႏွစ္မွာ ႏွင္းဆီ၀ါ 

ေတြကပဲအပြင့္ပြင့္ပါတယ္။ အနီေရာင္တစ္ပင္ကေတာ့ အပြင့္ ၈ ပြင့္ေလာက္ ပါတဲ့ အခိုင္ႀကီးတခိုင္ပြင့္ၿပီးဆက္မပြင့္ေတာ့ပါဘူး။ ဒီၾကားထဲ က်မနဲ႔တၿမိဳ႕ထဲေနတဲ့သူငယ္ ခ်င္းသီရိက ပန္းမ်ိဳးစံုေရာင္စံုေရာစိုက္ထားတဲ့ ပန္းအိုးႀကီးတစ္အိုးနဲ႔ေဒစီပန္းႏွစ္အိုး လက္ေဆာင္ေပးတယ္။ သူေပးတဲ့အခ်ိန္မွာေဒစီေတြက ပထမတစ္သုတ္ပြင့္ၿပီးသြား ၿပီ မို႔အပြင့္မပါဘူး။က်မဆီေရာက္ေတာ့ ေန႔စဥ္ေရမွန္မွန္ေလာင္းေပးရင္း အပင္ေျခက

ေနအဖူးငုတ္တိုေလးေတြထြက္လာေတာ့ အ၀ါေရာင္မဟုတ္ပါေစနဲ႔လို႔ဆုေတာင္းမိ 

ေသး။ ဒါေပမယ့္ပြင့္လာေတာ့အ၀ါေရာင္ပါပဲ။ က်မအတြက္ေတာ့ဒီႏွစ္ေႏြဟာ အ၀ါ ေရာင္ေႏြျဖစ္ခဲ့ပါၿပီ။ 

* * * * 

က်မေရာက္စႏွစ္တုန္းက မတ္လႀကီးမို႔ႏွင္းေတြေပ်ာ္ခ်ိန္ေပါ့။ ဧၿပီမွာေနေရာင္ေလး၀င္း လာေတာ့ေျမႀကီးထဲကအပင္မ်ိဳးစံုရုန္းထလာၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူက်မကအေမ ရိကားကက်မၿခံကေလးထဲမွာ ေပါက္လာတဲ့အပင္ေတြကိုဘာပင္မွန္းမသိဘူးေလ။ စိုက္တာပ်ိဳးတာလည္း၀ါသနာပါေတာ့ စိုက္လို႔ရတာေလး စိုက္ဖို႔ၿခံရွင္းတဲ့အခါ ေတြ႕ သမ်ွအပင္ေတြအကုန္ႏႈတ္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ က်မစိုက္ခ်င္တဲ့ ခ်ဥ္ေပါင္၊ ၾကက္ဟင္းခါး၊ မိုးေမ်ွာ္ငရုတ္၊ ခရမ္းခ်ဥ္တို႔ကိုျပန္စိုက္တာေပါ့။ ေႏြဦးလြန္ေတာ့ ကပ္ လ်ွက္ၿခံမွာခရမ္းေရာင္လြင္လြင္ပန္းေတြ ေ၀ေနေအာင္ပြင့္ေနတာေတြ႕တယ္။ သိပ္လွ တာပါပဲ။ ဒါနဲ႔ၿခံစည္းရိုးနားကပ္ၿပီးစပ္စုၾကည့္ေတာ့ ေႏြဦးတုန္းကက်မႏႈတ္ပစ္လိုက္တဲ့ အပင္ေတြကပြင့္ေနတာကိုး။ ဒါနဲ႔ဒုတိယေႏြမွာေတာ့ ႏွင္းေတြေပ်ာ္သြားတဲ့အခါ ျပန္ ပါက္လာသမ်ွထဲက ျမက္ရိုင္းလိုအပင္မ်ိဳးကိုႏႈတ္ပစ္ေပမယ့္ က်န္တာေတြခ်န္ထား လိုက္ပါတယ္။ ေတာ္ၾကာကိုယ္ႏႈတ္ပစ္လိုက္တဲ့အပင္ေတြက အလြန္လွတဲ့ပန္းေတြ ပြင့္လာမွာစိုးမိတာကိုး။  

        ဒုတိယေႏြမွာက်မမႏႈတ္ပဲခ်န္ထားၿပီး ေရမွန္မွန္ေလာင္းေစာင့္ၾကည့္ေနခဲ့တဲ့ အပင္ေတြထဲက ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကပန္းမပြင့္လာပါဘူး။ သူတို႔ဟာေပါင္းပင္ေတြ ပါပဲ။ ပြင့္လာတဲ့အထဲမွာတမ်ိဳးက ျမန္မာျပည္မွာခိုင္ေရႊ၀ါလို႔ေခၚတဲ့အ၀ါေရာင္ပန္းေတြ အခိုင္လိုက္ပြင့္ပါတယ္။ ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ အဲဒီပန္းနဲ႔ခပ္ဆင္ဆင္တူေပမယ့္ မလွ မပအမိႈက္သာသာပန္းေတြပဲ ပြင့္လာပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တမ်ိဳးကေတာ့ေမၿမိဳ႔႕ပန္း လိုေပမယ့္ပြင့္ခ်ပ္တထပ္ထဲပါတဲ့အျဖဴေရာင္ပန္းေတြပြင့္ပါတယ္။ ဒုတိယေႏြကေတာ့ က်မကို ကိုယ္ပ်ိဳးေထာင္မိတဲ့အပင္တပင္ဟာ လွတဲ့ပန္းပြင့္လာမလား၊ အသံုးမတည့္ တဲ့ေပါင္းပင္ေတြျဖစ္လာမလား ေသခ်ာေအာင္ အခ်ိန္ေပးေစာင့္ၾကည့္ရတယ္ဆိုတဲ့ အသိကိုေပးခဲ့ျပန္ပါတယ္။ 

       ဒီႏွစ္ကေတာ့ က်မအတြက္တတိယေႏြပါ။ အ၀ါေရာင္ပန္းေတြခ်ည္းပြင့္ေနတဲ့ က်မၿခံကေလးထဲက သီးပင္စားပင္ပန္းပင္ေတြကိုေရေလာင္းၿပီးရင္ ရပ္ကြက္ထဲက စိုက္ခ်င္ပ်ိဳးခ်င္ေပမယ့္ ေျမပိုမရွိတဲ့ သူေတြအတြက္ စီစဥ္ေပးထားတဲ့ကြန္ျမဴနတီပန္း ၿခံကေလးထဲလမ္းေလ်ွာက္ရင္းၾကည့္ျဖစ္ပါတယ္။ ရပ္ကြက္ထဲကအႀကိဳက္ေပါင္းစံုနဲ႔ လူေပါင္းစံုစိုက္ထားတဲ့ဥယ်ာဥ္မို႔ စားပင္ကလည္းအစံု၊ ပန္းပင္ကလည္းအစံုေပါ့။ အေရာင္စံု၊ အရြယ္အစားစံု၊ အမ်ိဳးအမည္စံုပန္းေတြကိုၾကည့္ၿပီးက်မၾကည္ႏူးရပါတယ္။ တရပ္တရြာမွာေနထိုင္ေနရတဲ့က်မအတြက္ ေပ်ာ္စရာအေကာင္းဆံုးအခ်ိန္ေတြထဲက တခ်ိန္ပါပဲ။ ဒီဥယ်ာဥ္ထဲမွာစိုက္တဲ့သူေတြကေတာ့ သူတို႔အေတြ႕အႀကံဳ အရေနာက္ တႏွစ္ေႏြဦးမွာျပန္ေပါက္လာမယ့္အပင္ထဲကဘယ္အပင္ကိုခ်န္ထားရမလဲ၊ဘယ္အပင္ ကိုရွင္းပစ္ရမလဲသိေနၿပီမို႔ သူတို႔ ဥယ်ာဥ္ကအခ်ိဳးက်လွပေနသလိုေပါင္းပင္ေတြကို ဘာမွန္းမသိေရေလာင္းေပးေနရတာ မ်ိဳးနဲ႔လည္း အခ်ိန္မကုန္ေတာ့ဘူးေပါ့။ အဲဒီလို အခ်ိန္ေတြ၊ေငြေတြ၊လုပ္အားေတြအလဟသမျဖစ္ေအာင္ သူတို႔ လည္းအခ်ိန္ေတြြနဲ႔ ရင္းၿပီးေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ရမွာပဲ။ 

        မၾကာခင္ေဆာင္းဦးေရာက္ပါေတာ့မယ္။ က်မရဲ႕စတုတၱေျမာက္ေႏြကိုႀကိဳဆိုရ ပါေတာ့မယ္။ အဲဒီေႏြမွာ ပန္းလွလွပြင့္တဲ့အပင္ေတြကိုႏႈတ္ပစ္မိရင္က်မကမိုက္မဲသူ 

ျဖစ္ၿပီေလ။ ေပါင္းပင္ေတြကိုေရေလာင္းေပးေနမိျပန္ လို႔လူေတြကႏွာေခါင္းရံႈ႕ၾကရင္ လည္း က်မ စိတ္မဆိုးသင့္ေတာ့ဘူးေပါ့။ ေရကုန္တာ၊လုပ္အားေတြဆံုးရံႈးတာကို 

ႏွေမ်ာေနမိျပန္ရင္လည္း ဆံုးရံႈးတာကတခါ၊ေနာင္တရတာကတခါႏွစ္ခါနာျဖစ္တာပဲ အဖတ္တင္မယ္။ ပန္းလွလွပြင့္မယ့္အပင္ကိုႏႈတ္မပစ္မိေအာင္ေရာ၊ အသံုးမတည့္တဲ့ အပင္ေတြကိုေရေလာင္းေပါင္းသင္မိတာမ်ိဳးမျဖစ္ဖို႔ေရာ ေသခ်ာသိနားလည္ဖို႔ႏွစ္နဲ႔ခ်ီ 

ေစာင့္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေလးႏွစ္ေစာင့္ၾကည့္လို႔မွက်မဥယ်ာဥ္မွာပန္းလွလွေတြ မပြင့္လာဘူးဆိုရင္ေတာ့ အဲဒါဟာက်မအမွားပဲျဖစ္ေတာ့မွာေပါ့။ အဲဒီအမွားရဲ႕ဒါဏ္ကို လည္းက်မပဲခံရမွာ ေပါ့။ 

      ၂၀၁၁ ရဲ႕ၾသဂုတ္လထဲကို၀င္လာပါၿပီ။ ၂ ႏွစ္ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့တဲ့အေတြ႕အႀကံဳအရ ပန္းလွလွပြင့္မယ္ဆိုတာသိတာေၾကာင့္ ႏႈတ္မပစ္ပဲေရေလာင္းေပါင္းသင္ခဲ့တဲ့ပန္းေတြ ဖူးလာပါၿပီ။ က်မေရေလာင္း ေပါင္းသင္ခဲ့တဲ့ ပန္းေတြက အစြမ္းကုန္လွလွၾကီးပြင့္ 

ေတာ့မွာမို႔ က်မပီတိျဖစ္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအပင္ေတြကလည္းအ၀ါေရာင္ပန္း

ေတြပဲပြင့္လာမယ့္အပင္ျဖစ္ပါတယ္။ က်မၿခံကေလးဟာေဆာင္းဦး အထိအ၀ါေရာင္ လႊမ္းဦးေနဦးမယ္ဆိုတဲ့သေဘာေပါ့။ ဘယ္မွာဖတ္မိမွန္း၊ ၾကားမိမွန္းမသိတဲ့ “အ၀ါ

ေရာင္ဆိုတာ ေပ်ာ္ရႊင္မႈရဲ႕အေရာင္” ဆိုတဲ့သတ္မွတ္ခ်က္စကားေလးကို က်မရဲ႕ တတိယေႏြမွာ မၾကာခဏသတိရေနမိပါတယ္။ တေႏြလံုးအ၀ါေရာင္ပန္းေတြလႊမ္းေန တဲ့က်မၿခံကေလးကိုၾကည့္ၿပီး က်မေပ်ာ္ရႊင္ေနခ်င္မိတာလား၊ က်မေပ်ာ္ရႊင္ရမယ္ ဆိုတဲ့နမိတ္လားဆိုတာေတြးေနရတာကိုက ရွင္သန္ျခင္းရဲ႕ အရသာတခုလိုျဖစ္ေနပါ

ေတာ့တယ္။ 

ခက္မာ 

စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၁၁ ထုတ္ ပိေတာက္ပြင့္သစ္မဂၢဇင္းမွာေဖာ္ျပခံခဲ့ရတဲ့စာမူေလးပါ။