1. 2.

                                                                                                                                (သရုပ္ေဖၚ ပန္းခ်ီစံမင္း)
မွတ္မွတ္ရရ ၂၀၀၈ ႏွစ္လည္ေလာက္မွာ ကၽြန္မခါးနာေနတာကိုု သတိထားမိသည္။ ဆရာ၀န္ျပလည္း ခဏေတာ့ သက္သာသလိုုသလိုုရွိကာ လံုုးလံုုးေတာ့မေပ်ာက္ျပန္။ ဒီေတာ့ဆရာ၀န္က အမ်ိဳးသမီးေရာဂါ တစ္ခုုခုုႏွင့္ ဆက္စပ္ေနမလားေတြးကာ သားဖြားမီးယပ္အထုူးကုုႏွင့္ ျပၾကည့္ဖိုု႔ တိုုက္တြန္းသည္။ ဒါႏွင့္ပဲ သားဖြားမီးယပ္အထူးကုု ပါေမာကၡ ေဒါက္တာေက်ာ္ညြန္႔ႏွင့္ ျပျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးက ကၽြန္မကိုု ဓါတ္မွန္ရိုုက္ခိုုင္းသည္။ ခါးနာတာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ သဲလြန္စ မရပါ။ သားအိမ္ထဲက အသားစကိုု စစ္ခိုုင္းျပန္သည္။ ေညာင္ျမစ္တူးတာ ပုုတ္သင္ဥေပၚသည္ပဲ ေျပာရမလား၊ ယုုန္ေထာင္ေၾကာင္မိလိုု႔ပဲ ဥပမာ ေပးရမလားမသိပါ။ ခါးနာတာႏွင့္ မပတ္သက္ေသာ အမ်ိဳးသမီးေရာဂါ တစ္ခုုေတြ႔သည္။ ထိုုေရာဂါကိုု ဆက္ကုုရင္း ခါးနာတာကုုဖိုု႔က ေနာက္ဖက္ေရာက္သြားသည္။ ၂၀၀၉  မွာ အေမရိကားကိုု ထြက္လာေတာ့ ခါးနာေရာဂါက တန္းလန္း ႀကီးပါလာသည္။
Labels: 2 comments | | edit post





ကမၻာ့အေရွ့ျခမ္းအာရွနိုင္ငံတခုမွ ကမၻာ့အေနာက္ျခမ္းအေမရိကကို နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ျဖတ္သန္းခရီးႏွင္ခဲ့ၿပီး အေမရိကအေ႐ွ႔ပုိင္း၏ ေျမျပင္ေပၚ ေျခခ်ခိုလံႈလိုက္ရခ်ိန္မွာေတာ့ ၂၀၀၉ ၏ ပန္းစံုပြင့္ေသာေႏြဦးႏွင့္အတူ 
ေဖာ္ေရြေႏြးေထြးေသာၿမိဳ ့သူၿမိဳ ့သားမ်ားက က်မတို႔ကိုႀကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။
       ထိုေဖာ္ေရြေႏြးေထြးမႈမ်ားေၾကာင့္ပင္က်မ၏မိခင္ေျမအေၾကာင္းမိတ္ဆက္ေျပာျပဖို႔ မတြန္႔ဆုတ္ခဲ့ျခင္းက  က်မအတြက္အခြင့္အေရးတခုျဖစ္ခဲ့သည္။ကမၻာ၏တျခားဖက္ျခမ္းမွအာရွနိုုင္ငံငယ္ေလးတခုက အေမရိကႏွင့္ ဘယ္ေရြ႔ဘယ္မွ်ကြာျခားေၾကာင္းေျပာျပခြင့္ရခဲ့သည္။ မတူျခားနားေသာယဥ္ေက်းမႈမ်ားအတြင္းမွမတူျခားနား ေသာတန္ဖိုးမ်ားကိုေတြ႔ရွိခံစားႏုိင္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ထိုုမတူျခားနားမႈမ်ားအေၾကာင္းကို စာမ်ားမွတဆင့္ေ၀ငွႏုိင္ျခင္း ကက်မအတြက္ ေက်နပ္ဖြယ္ျဖစ္သည္။
Labels: 0 comments | | edit post







ဆရာဦးမိုုးဟိန္းဘာသာျပန္ေပးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာ

Labels: 0 comments | | edit post
ဆရာဦးမိုးဟိန္း ကြယ္လြန္ၿပီ ဆိုသည့္သတင္းကို ဖတ္လိုက္ရသည့္အခ်ိန္မွာ အိမ္တြင္ က်မ တေယာက္ထဲ ရွိေနသည္။ “ဟာ” ခနဲ ေရရြတ္မိသံက အိမ္ထဲမွာ ဟိန္းထြက္သြားၿပီး ကိုယ့္အသံကို ကိုယ့္ဘာသာျပန္လန္႔သြားသည္။ သတင္းကိုဖတ္ရင္း က်မ မ်က္စိထဲတြင္ အင္မတန္ ျဖဴစင္ေအးခ်မ္းေသာ ဆရာ့အျပံဳးေတြ၊ အလြန္႐ိုးသားယဥ္ေက်းေသာ ဆရာ့စကားသံေတြကို တသီတတန္းႀကီး ျမင္ေယာင္၊ ၾကားေယာင္လာသည္။ “ႏွေမ်ာလိုက္တာ၊ ႏွေမ်ာလိုက္တာ” ဟု က်မ တေယာက္ထဲ တတြတ္တြတ္ရြတ္ေနမိသည္။

         ဆရာကိုယ္တိုင္ေရးထားေသာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ကိုဖတ္မိၿပီး ဆရာ့မွာ ကင္ဆာေရာဂါ စြဲကပ္ေနေၾကာင္း သိခဲ့ရသည္။ အဲဒီသတင္း ဖတ္မိစဥ္တုန္းကလည္း ျဖစ္မွျဖစ္ရေလဆရာရယ္ ဟု တတြတ္တြတ္ ေရရြတ္ခဲ့ရသည္။ အႏွစ္၂၀ ေက်ာ္ သတ္သတ္လြတ္စားလာသည့္ ဆရာ၊ ရွစ္ႏွစ္ေက်ာ္ ရွစ္ပါးသီလဥပုသ္ႏွင့္ေနလာခဲ့သည့္ ဆရာ့မွာမွ ဒီေရာဂါကျဖစ္ရသတဲ့။ အင္မတန္ ႐ိုးသား၊ ယဥ္ေက်း၊ သိမ္ေမြ႔ၿပီး စိတ္ေကာင္းရွိသည္ဟူေသာ ေကာင္းသည့္နာမဝိေသသနမ်ားစြာ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ဆရာ့ထံမွာ ကင္ဆာေရာဂါၿငိတြယ္လာျခင္းအတြက္ ဘာကိုမွန္းမသိ က်မ ေဒါသ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ကံၾကမၼာဆိုတာႀကီးကို လူတေယာက္လို လက္ညႇိဳးေငါက္ေငါက္ထိုးၿပီး ရန္ေတြ႔ခ်င္ စိတ္ေပါက္ခဲ့သည္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ဆရာ့ေရာဂါသတင္းၾကားရခ်ိန္မွာ က်မက ဆရာ့ကို ေျပးေတြ႔၍မရေအာင္ ေဝးလံေသာေနရာမွာ ေရာက္ေနခဲ့သည္။

Labels: 0 comments | | edit post




( ၀တၱဳတိုုအသစ္မေရးျဖစ္ေသးတာနဲ ့ပဲ ရွားရွားပါးပါးျပန္ရွာေတြ ့တဲ ့ ၁၉၉၂ တုုန္းကေရးခဲ့တဲ့ ၀တၱဳတိုုေလးတပုုဒ္ ျပန္တင္ျဖစ္ပါတယ္။)

(က)

ဒီေန ့မနက္ အိပ္ရာအထမွာ ညီမတစ္ေယာက္ ဘာအိပ္မက္ အေၾကာင္းမ်ား ေျပာ လာဦးမည္လဲဟုု ျမ၀ါးရုုံက စိတ္၀င္စားစြာ၊ ျပီးေတာ့ ရယ္ခ်င္စြာ ေတြးေနမိသည္။ တကယ္ တမ္းက်ေတာ့ ညီမအိပ္မက္အေၾကာင္းေတြ ေျပာလာတုုိင္း မရယ္ရက္ေတာ့တာ ေတာ္ၾကာ ေနခ့ဲျပီပဲ။ ညီမအိပ္မက္အေၾကာင္း ျမိန္ေရရွက္ေရ ေျပာေန သည့္အခ်ိန္မွာ ေပၚလာတတ္ေသာ ရယ္ခ်င္စိတ္ေတြက သနားကရုုဏာအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းလဲ၍ ထုုထည္ ခဲဖြဲ ့ၾကီးထြားခဲ့ရသည္။ ‘ညီမ’ကုုိ အလ်င္အျမန္ေျပာရင္း ‘ညကေလ’  ‘ညေျပာျပမယ္သိလား’ ဟူ၍ ျဖစ္သြား တတ္ေသာ ညီမ၏ ညအိပ္မက္ေတြအေၾကာင္း နားေထာင္ဖိုုုု ့အတြက္ ညီမကုုိ စူးစုူးၾကည့္ရင္း “ကဲပါညရယ္ ညရဲ့တစ္ေထာင့္တစ္ည အိပ္မက္ပံုုျပင္ေတြကုုိ ရပ္တန္းက ရပ္ပါေတာ့“ ဟုု ရယ္ကာေမာကာ ပင္ မေျပာျဖစ္ ေတာ့ပါ။ မနက္မိုုးလင္းျပီးဆုုိလွ်င္ မ်က္ႏွာသစ္ရင္း ထမင္းဟင္းခ်က္ရင္း၊ ေရခ်ိဳး ရင္းနွင့္ ညီမျပန္ေျပာျပမည့္ ညက အိပ္မက္အေၾကာင္း နားေထာင္ဖုုိ ့ပင္ စိတ္ေစာေနတတ္ျပီ။ 
ညီမသည္ အလြန္ထူးဆန္းေသာ မိန္းမငယ္ျဖစ္၏။ ညီမက ငါးမိနစ္ခန့္ အိပ္ေပ်ာ္သြား လွ်င္ ထုုိငါးမိနစ္ အတြင္း အိပ္မက္ကုုိမက္ျဖစ္ေအာင္မက္လုုိက္တတ္သူ ျဖစ္၏။ ညဘက္အိပ္ ျပီဆုုိလွ်င္လည္း တစ္ညကိုု ေျခာက္နာရီအိပ္လွ်င္ ညီမျပန္ေျပာတတ္သည့္ အိပ္မက္ေတြက ေျခာက္နာရီစာေလာက္ ၾကာေနတတ္ ျပန္သည္။ ညီမအိပ္မက္ေတြက အစီစဥ္တက် ဇာတ္ လမ္းဇာတ္ကြက္ အဆင္ေျပေျပေတာ့ မရွိဘူးေပါ့။ ဟုုိေရာက္၊ သည္ေရာက္၊ ဘာမွမဆုုိင္သည့္ ျမင္ကြင္းေတြ၊ လူေတြ၊ စကားသံေတြပဲျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံ မွာေတာ့ ဆက္စပ္ေတြးယူလွ်င္ အစီအစဥ္တက်လုုိလုုိ ျဖစ္ေနတတ္ေသာ အိပ္မက္ရွည္ၾကီးေတြ ပါေနတတ္ ေသးသည္။ သည္ လုုိအိပ္မက္ရွည္ၾကီးေတြ မက္သည့္ည၏ မနက္ပုုိင္းဆုုိလွ်င္ ညီမမွာ အိပ္မက္အေၾကာင္း ေျပာျပလုုိေဇာနွင့္ တက္ၾကြေနတတ္သည္။
 
သည္ေန့မနက္ေတာ့ ညီမျငိမ္ခ်က္သား ေကာင္းေနသည္။ အိပ္ရာထ၊ မ်က္နွာအတူတူ သစ္ၾကေတာ့လည္း ျငိမ္ျငိမ္သက္သက္။ ထမင္းအိုုးတည္ဖုုိ ့တစ္ေယာက္က မီးေမႊး၊ တစ္ ေယာက္က ဆန္ေဆး ေနခ်ိန္မွာလည္း စကားမစ။ ေရအတူခ်ိဳးၾကေတာ့လည္း မသိလုုိက္ မသိ ဖာသာ။ ေက်ာင္းကေလးမွာ မနက္ပုုိင္း စာသင္ခ်ိန္ ကုုန္သြားျပီး ေန့ခင္းအားလပ္ခ်ိန္ ေရာက္ ေတာ့လည္း တပည့္ေလးေတြၾကားမွာ စကားမ်ား အလုုပ္ရွုုပ္ရင္း မေျပာျဖစ္ေပ။ သည္လုုိ ျငိမ္ခ်က္သား ေကာင္းေနျပန္ေတာ့ ေျပာကုုိ ေျပာစရာရွိျပီး ေျပာျပျခင္း မခံရေသး ေသာ သူတုုိ ့ ၏ ထံုုးစံအတုုိင္း အသည္းတယားယားနွင့္ ေမးခ်င္လာသည္။ တကယ္တမ္းညီမတစ္ေယာက္  အိပ္မက္အေၾကာင္း ေျပာလာသည့္ အခ်ိန္ကေတာ့ ညေနေက်ာင္းဆင္းအျပီးမွာ ျဖစ္သည္။ ေျခတံရွည္ ေက်ာင္း ကေလးေပၚမွ ဆင္းျပီး ေက်ာင္း ဝင္း၏ ညာဘက္ေထာင့္ ၿခံစပ္မွာရွိသည့္ ဆရာမမ်ားအတြက္ ေဆာက္ထားေပးေသာ၀ါးအိမ္ကေလးဆီသိုု ့ ေျခသလံုုး၀က္ခန္ ့နက္သည့္ ေရျပင္ကုုိ ထမီတစ္၀က္မရင္း၊ ၾကိမ္ဆြဲျခင္း ကေလးကုုိ တစ္ဖက္ကဆြဲရင္း၊ ေရျပင္ကုုိ ဒရြတ္တုုိက္ လွမ္းျဖတ္ရင္း သြားေနေသာ ညီမ၏ ေက်ာျပင္ ကုုိၾကည့္ျပီး အိပ္မက္အေၾကာင္း ေတြးေနမိေလသည္။
 
၀ါးထရံနွင့္လုုပ္ထားေသာ တစ္ဖက္တပ္ တံခါးရြက္နွင့္ ၀ါးတုုိင္တစ္တိုုင္မွာ ကပ္ခ်ည္ ထားေသာ သံၾကိဳး ကေလးထဲမွ ေသာ့ေသးေသးကေလးကုုိဖြင့္တာလည္း ညီမပဲျဖစ္သည္။ တကြ်ိကြ်ိျမည္ေနေသာ ၀ါးၾကမ္းခင္း ေတြကုုိ ဖြဖြလွမ္းေလွ်ာက္ရင္း ေက်ာင္း၀တ္စံုု အျဖဴ အစိမ္းကုုိ လဲျပီးခါနီးအခ်ိန္မွာ ညီမ စကားစသည္။
“ညက အိပ္မက္အေၾကာင္း မမျမ၀ါးရံုုကုုိ ေျပာျပရဦးမယ္”  
“လုုပ္စမ္းပါဦး”
ညီမက အ၀တ္အစားလဲျပီးျပီးခ်င္း ၀ါးၾကမ္းေပၚမွ အဆင္သင့္ ခင္းထားသည့္ သင္ျဖဴး ဖ်ာအိပ္ရာေပၚမွာ ေျခပစ္လက္ပစ္လွဲခ်လုုိက္သည္။ မနက္စာ ညစာ ထမင္းနွင့္ဟင္းကုုိ မနက္ ကတည္းက ခ်က္ထားျပီးသားမိုု ့ စိတ္ေအးလက္ေအး အနားယူႏိုုင္သည့္ သည္အခ်ိန္ကုုိ ညီမ တမင္ေရြးထားမွန္း သေဘာေပါက္လုုိက္မွ ညီမ အိပ္မက္ကေတာ့ မက္ရိုုးမက္စဥ္ထက္ ဆန္းျပန္ျပီလားဟုု ကမန္းကတန္း စဥ္းစားမိသည္။
“ညက အိပ္မက္ထဲမွာေလ ညီမ ပန္းေလးတစ္ပြင့္ကုုိ ေတြ.တယ္၊ ပန္းပြင့္မဟုုတ္ ပါဘူးေလ၊ ပန္းဖူးကေလးပါ၊ ပန္းဖူးအျဖဴေလး၊ သိလား မမျမ၀ါးရံု”
“ပန္းဖူးအျဖဴကေလး”
ညီမစကားကုုိ သံေယာင္လုုိက္မိေတာ့ ညီမက လက္ေမာင္းေပၚတြင္ အံုုးထားသည့္ ေခါင္းကုုိ ဆတ္ခနဲ ညိတ္ျပသည္။
“ဟုုတ္တယ္၊ အဲဒီပန္းဖူးကေလးရဲ့ ရိုုးတံေတြမွာ ဆူးေတြလည္း ရွိတယ္၊ အရြက္ ကေလးလည္း စိမ္းျပီး ဖားဖားကုုိေ၀ေနတာပဲ၊ ပြင့္ဖိုု ့ပဲ လုုိေတာ့တာ၊ အိပ္မက္ထဲမွာမိိုု ့လိုု ့လား မသိဘူး၊ ပန္းဖူးကေလးရွိတဲ့ ေနရာမွာ ေနေရာင္မရပဲ အံုု့အံုု့မုုိွင္းမိွုုင္းၾကီး ျဖစ္ေနတယ္”
ေျပာရင္းနွင့္ ညီမက အားမလုုိအားမရ ျဖစ္လာကာ လွဲေနရာမွ ထထိုုင္သည္။ တင္ပ်ဥ္ေခြေပၚမွာ ေခါင္းအံုုးတင္ျပီး ေခါင္းအံုုးေပၚကိုု တစ္ေတာင္နွစ္ဖက္ အားရပါးရ ေထာက္၏။
“အဲဒီပန္းကေလးက ညီမကုုိ စကားေျပာတယ္”
“ဟင္”
အလန္ ့တၾကား အာေမဍိတ္သံကုုိ ၾကားေတာ့ ညီမက အားရပါးရ ရယ္သည္။
“တစ္ေထာင့္တစ္ညပံုုျပင္လုုိ ့ေျပာဦးမလိုု ့လား၊ ညီမ တကယ္ေျပာေနတာ မမျမ၀ါးရုုံရဲ့၊ ပန္းဖူးကေလးက ေျပာတယ္၊ ကြ်န္မ ပန္းတစ္ပြင့္အျဖစ္ ပြင့္ခ်င္ျပီတဲ့”
 ညီမက စကားကုုိ တံုးတိတိရပ္သည္။
“ဆက္ေျပာေလ ညီမ၊ ျပီးေတာ့ ဘာျဖစ္လဲ”
“ဒါပဲ၊ အိပ္မက္က အဲဒီမွာတင္ လန္ ့ႏိုုးသြားတာ၊ ညီမေလ.. ပန္းဖူးကေလးကိုု ဘာေျပာရမွန္းလည္း မသိလုုိက္ဘူး၊ ဘာမွလည္း မေျပာျဖစ္လုုိက္ဘူး၊ အိပ္မက္ကလန္ ့ႏိုုးေတာ့မွ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ေနရတယ္”
ညီမကုုိ စိုုးရိမ္တၾကီးနွင့္ ၾကည့္မိသည္။ ဒါဟာ တကယ္ပဲလား။  အိပ္မက္ဆုုိတာမ်ိဳးကသက္ေသျပခိုုင္းလုုိ ့ ရတာမဟုုတ္ေတာ့လည္း အခက္သားပင္။ ညီမကေတာ့ တကယ့္ကုုိ ထိခိုုက္တ, သေနေသာဟန္ျဖင့္ မက္ခဲ့ျပီးေသာ အိပ္မက္ကုုိ လုုိက္လံဖမ္းဆုုပ္၍ ေငးေမာေနသည္။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ညီမကုုိ တစ္နည္းတစ္ဖံုုေတာ့ ျပဳျပင္ေပးရေတာ့မည္။ ဘယ့္ႏွယ္… အိပ္မက္ေတြ တသီတတန္း ၾကီး မက္ျပီးေတာ့ အိပ္မက္ကုုိပဲ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္ေနသတဲ့၊ ညီမအတြက္ စိုုးရိမ္ေတြးက ညီမစကား ေၾကာင့္ အလန္ ့တၾကား ရပ္တန္ ့ရ၏။
“ဒီညေတာ့ အိပ္မက္ထဲမွာ ပန္းကေလးပြင့္လာမလားမသိဘူး”

                                    (ခ)

အိပ္ရာကႏိုုးျပီဟုု အသိ၀င္၀င္ခ်င္းမွာပဲ ဆယ္ေပေက်ာ္ရံုုပတ္လည္၀ါးအိမ္ကေလးနွင့္ ဆက္လ်က္ေနာက္ေဖး ေခ်ာင္ပုုပုုေလးဆီမွ ညီမ၏ ဆန္ေဆးသံကုုိ ၾကားရသည္။ႏိုု ့ဆီဘူးႏွစ္လံုုးစာ ဆန္ကေလးကုုိ ေဆးေနတာမိုု ့ ဆန္ေဆးသံက စည္စည္ေ၀ေ၀ မရွိပဲ တေျဖာက္ေျဖာက္ျဖစ္ေနသည္။ ဆန္ေဆးေရကုုိ သြန္ခ်ေတာ့ အိမ္ ကေလးေအာက္မွာ ေရေတြအျပည့္ လႊမ္းေနတာမိုု ့ ေရသံ ဗလံုုဗလံုုကုုိ ၾကားရသည္။ညီမအေစာၾကီးအိပ္ရာ ႏိုုးေနတာပဲ။ ထမင္းအုုိးတည္ျပီး သြားလွ်င္ ညီမကႏိုု ့ဆီဘူးႏွစ္လံုုးစာ ထမင္းကိုု တစ္၀က္တိတိ ခြဲလိမ့္မည္။ က်န္ေသာ တစ္၀က္ကုုိ သံပန္းကန္ျပား နွစ္ပန္းကန္ထဲ အညီအမွ် ခြဲေ၀ျပီးသား ျဖစ္ေနလိမ့္မည္။ သည္အျပဳ အမူကိုုျမင္စက အလန္ ့တၾကား ေျပာခဲ့မိဖူးတာ သတိရသည္။
“ဟင္… ထမင္းကိုု ခြဲတမ္းနဲ ့ စားရမွာလား ညီမရဲ့၊ ၾကည့္လည္းလုုပ္ပါဦး၊ စားေကာင္းျခင္းမစားရဆုုိသလုုိ ျဖစ္ေနပါေရာလား”
အားရပါးရရယ္လိမ့္မည္ဟုု ထင္ထားေပမယ့္ ညီမက မရယ္ပါ။ မ်က္သားျဖဴျဖဴကေလးေတြေပၚေအာင္ မ်က္လံုုးပင့္ေမာ့ၾကည့္ရင္း အသံခ်ိဳခ်ိဳနွင့္ တိုုးတုုိးေျပာသည္။
“မမ-မ၀ရင္ ညေနစာ တစ္၀က္ခြဲထားတဲ့ အထဲက ယူစားေလ၊ ညီမက မစားႏိုုင္လိုု ့ပါ”
ေနာက္ပုုိင္းမွာေတာ့ သည္လုုိ စနစ္တက်ခြဲတမ္းခ်ျခင္းမွာ ညီမ မစားႏိုုင္ျခင္း တစ္ခုု တည္းေၾကာင့္မဟုုတ္မွန္း သိလာရသည္။ အင္းေလ မစားႏိုုင္တာပါပဲ။ ၀မ္းျပည့္သြားလုိ ့ မစားႏိုုင္ေတာ့တာမ်ိဳး မဟုုတ္ပဲ၊ အ၀အၿပဲ စားဖုုိ ့မႏိုုင္ေသာ ဘ၀တာ၀န္ေတြေၾကာင့္ဆုုိတာ ရင္နင့္ဖြယ္ သိရွိခဲ့ရေလသည္။
 
ထမင္းကုုိ စနစ္တက် ခြဲေ၀ခ်က္ျပဳတ္စားရျခင္း၏ အေၾကာင္းေတြကုုိ ညီမ ေလေအး ေအးႏွင့္ ေျပာျပသည့္ ေန ့က ေက်ာင္းပိတ္ရက္တစ္ေန ့ျဖစ္သည္။ ထိုုေန ့သည္ ေက်ာင္း ကေလးမွ ဆရာမေတြအတြက္ ရြာက ေဆာက္ေပးထားေသာ ၀ါးအိမ္ကေလး၏ တံခါး၀မွာ ညီမနွင့္ အတူထိုုင္ရင္း စကား၀ိုု္င္းဖြဲ ့ျဖစ္ခဲ့တာျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းကေလး၏ ေအာက္မွာေရာ၊ ဆရာမေတြအတြက္ ေဆာက္ေပးထားသည့္ ၀ါးအိမ္ေလး၏ ေအာက္မွာ ေရာ ေရေတြျပည့္လွ်ံ ၀ိုုင္းေနသည္။ ရြာထဲမွာလည္း ေရေတြ ၀ိုုင္းေနတာပါပဲေလ။ ညီမက သည္လုုိ၀န္းက်င္ အႏွံ ့ျပန့္၀ိုုင္း ေနသည့္ မိုုးတြင္းျမစ္ေရ ညိဳေနာက္ေနာက္ေတြကုုိ ၾကည့္ရင္း စကားစခဲ့တာ ျဖစ္သည္။
 
“ေဟာဒီ ေရေတြက ဘယ္ေတာ့က်မလဲ မသိဘူး၊ ညီမေတာ့ ေရက်မွ အိမ္ျပန္ေတာ့မယ္၊ မမျမ၀ါးရုုံေရာ ဒီလအိမ္မျပန္ဘူးလား”
“လခထုုတ္ရင္းနဲ့ ျပန္ၾကမယ္ေလ၊ ညီမက လခထုုတ္ရက္မျပန္ဘူးလား”
ညီမသည္ ေခါင္းကုုိခပ္ျမန္ျမန္ပဲ ခါျပခဲ့သည္။ အိမ္ျပန္ဖုုိ့ အခြင့္အလမ္းေပၚတာေတာင္ မျပန္သည့္ ညီမအေပၚ အံ့ၾသတၾကီးနွင့္ စကားမစခင္မွာ ညီမအသံၾကားရသည္။
“မျပန္ေတာ့ဘူး၊ လစာကုုိ မမျမ၀ါးရံုုပဲ ထုုတ္ျပီး အိမ္ကုုိ ပုုိ ့ေပးပါ၊ ဒီမွာ ညီမတိုု ့အတြက္ တစ္လစာ၀ယ္ရမယ့္ အသံုုးစရိတ္အတြက္ ညီမစုုိက္ရမယ့္ ေငြတစ္၀က္ကုုိေတာ့ မမ ႏုုတ္ယူထားလုုိက္ေပ့ါ”
သည္ရြာက မူလတန္းေက်ာင္းကေလးမွာ တာ၀န္က်သည့္ ဆရာမခ်င္းအတူတူ ညီမကဘယ္လုုိျဖစ္ရတာလဲ။ ျပီးေတာ့ လစာထုုတ္ရက္ ညီမ မလိုုက္ဘူးဆုုိလွ်င္ သည္အိမ္ေသးေသးကေလးမွာ ညီမတစ္ေယာက္တည္း က်န္ခဲ့မွာ။
“ညီမကုုိ စိတ္မပူပါနဲ့၊ ကေလးေတြ ေခၚအိပ္မွာေပါ့”
ညီမက စုုိးရိမ္ေတြးကုုိရိပ္မိစြာ ကာကြယ္စကားေျပာ၏။
‘ဘာျဖစ္လုုိ့ မလုုိက္တာလဲ ညီမရယ္’ ဟူေသာစကား ဆံုုးဆံုုးခ်င္း ညီမက စကားကုုိ ျဖည္းျဖည္းစေျပာသည္။
“လခထုုတ္လုုိက္ရင္ ပုုိက္ဆံကုုန္ဦးမွာ၊ ဒီေခ်ာင္းအတြင္းကေန ၿမိဳ့ကုုိသြားမယ့္ ေမာ္ေတာ္သြားစီးဖိုု ့သမၺန္ခက ငါးက်ပ္၊ ျမစ္၀က ၿမိဳ့ေရာက္တဲ့ အထိ သေဘၤာခက ရွစ္က်ပ္ ဆုုိေတာ့ ဆယ့္သံုုးက်ပ္၊ အသြားအျပန္ဆုုိ နွစ္ဆယ့္ေျခာက္က်ပ္၊ ျမိဳ့ေရာက္ရင္ စားမွာ ေသာက္မွာနဲ ့၊ ဆုုိက္္ကားခဘာညာနဲ ့ဆိုု အနည္းဆံုုး ငါးဆယ္ ေလာက္ကုုန္မွာ။ ညီမဒီမွာစားဖိုု ့တစ္လစာဖယ္ထယးရမွာနဲ ့ဆိုုရင္ အေမတိုု ့ကိုုေပးဖိုု ့ဘယ္ေလာက္မွက်န္ ေတာ့ မွာမဟုုတ္ဘူး။“
“အိမ္မွာကညီမရဲ ့လစာေလးကိုုပဲ မွီခိုုစားေနရသလိုုမ်ိဳးျဖစ္ေနတာေလ။ ေဖေဖ့ပင္စင္လစာ ေလးကလည္း ဘာမွျဖစ္ေလာက္တာမဟုုတ္ဘူး၊ အေမ့အိမ္ဆုုိင္ကေလးကလည္းဆုုိင္ဆုုိရုုံဖ်စ္ဖ်စ္ျမည္၊ မီးဖုုိေခ်ာင္တစ္ခုုလံုုး ဆုုိင္ထဲက ယူစားရတာဆုုိေတာ့ ဆုုိင္ရဲ့ေငြက အိမ္သံုုး စားစရိတ္ထဲ၀င္ျပီး ဆုုိင္ေတာင္ ျပဳတ္လုုလုုျဖစ္ေနျပီ၊ ေမာင္ေလးနဲ့ ညီမေလးနဲ ့ကလည္း ေက်ာင္းသားေတြ။ တစ္အိမ္လံုုးစာအတြက္ ညီမကုုိ မွီခုုိေနရတဲ့အခ်ိန္မွာ ညီမက မေခြ်တာလိုု ့ ဘယ္ျဖစ္မလဲ မမရယ္။လစာထုုတ္မလုုိက္ပဲေနရင္ေငြ(၅၀)ေလာက္ အလုုိလုုိသက္သာ သြားမွာ”
 
ညီမစကားဆံုုးေတာ့ သက္ျပင္းတစ္လံုုးသာ အလုုိအေလ်ာက္ပြင့္အံထြက္က်လာေတာ့သည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ညီမဟာ မိသားစုုအတြက္ အားထားရာေက်းဇူးရွင္ပဲ။ ညီမဘ၀က က်ဥ္းေျမာင္းက်ပ္တည္းေပမယ့္ ေနခ်င္ စရာေတာ့ ေကာင္းပါသည္။ ေနခ်င္စရာ မေကာင္းဘူး ဆုုိရင္လည္း မေနခ်င္လုုိ့ ့မွမရတာေလ။ 

ထမင္းနွစ္လံုုးခ်က္ကုုိ နွစ္ေယာက္စာအတြက္ တစ္၀က္စီ အညီအမွ်ခြဲ၊ တစ္စိတ္အညီအမွ် စိတ္ျပီးမွ စားတာ ေတြ၊ တပည့္ေလးေတြ ခူးလာေပးသည့္ ပြပြေဖာင္းေဖာင္း လယ္ကန္စြန္းပင္ၾကီးေတြကိုု ေန့တုုိင္းလုုိေၾကာ္စား ျပီး ဟင္းစားဖိုုးေခြ်တာ တာေတြ၊ စေန၊ တနဂၤေႏြေရာက္တုုိင္း ၿမိဳ့ျပန္ဖုုိ ့အေဖာ္စပ္သည့္အခါျငင္းဆန္တာေတြ ကုုိ ပီပီျပင္ျပင္ နားလည္ခဲ့ျပီ။
“ညီမရယ္ ၾကည့္လည္း လုုပ္ပါဦး၊ အာဟာရခ်ိဳ.တဲ့ျပီး ေရာဂါေတြ ၀င္ေနပါဦးမယ္”
ညီမက ျပံဳးျပီး ၾကည့္ေနခဲ့သည္။ ျပီးေတာ့မွ ‘ရပါတယ္’ တဲ့၊ ညီမ၏ တသီတတန္း အိပ္မက္ေတြက ညီမအေျခ အေနနဲ ့မ်ား ဆက္စပ္ေနမလားဟုု အေတြးလြန္စြာနွင့္ ဟုုတ္မွန္း မဟုုတ္မွန္း မေရရာစြာအေတြးဆန္ ့မိသည္။ ေက်ာင္းပိတ္ရက္ အိမ္အျပန္မွာ ပုုလင္းနွင့္ ထည့္ေၾကာ္ယူလာတတ္ေသာ ငါးပိေၾကာ္၊ ငါးေျခာက္ေၾကာ္၊ ငံျပာ ရည္ခ်က္ေတြ၊ ေျမပဲေၾကာ္ ေတြ ထည့္ေပးလွ်င္လည္း ညီမက ဘယ္ေတာ့မွ အသာတၾကည္ မစားတတ္သူ ေလ။ အာဟာရေတြ ခ်ိဳ ့တဲ့ေတာ့ နွစ္နွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္လိုု ့မေပ်ာ္ပဲ ေတာင္စဥ္ေရမရ အိပ္မက္ေတြ ေလွ်ာက္မက္ေနတာမ်ားလား။

“ညီမက ေၾကြက်လာတဲ့ သစ္ရြက္ကေလး တစ္ရြက္ကုုိ လုုိက္ေကာက္တာ မမျမ၀ါးရုုံရဲ့၊ သစ္ရြက္ကေလးက ေခ်ာင္းထဲက်သြားတယ္။ ညီမက သစ္ရြက္ကေလးကုုိ လုုိခ်င္ေဇာနဲ့ ေခ်ာင္းေရရဲ့ အတိမ္အနက္ကုုိ မတြက္မိပဲ အတင္းဆင္းဖမ္းလုုိက္ေတာ့ ေရထဲကုုိ ၀ုုန္းခနဲက်ျပီး ေရေအာက္ျမဳပ္သြားတာ၊ အသက္ရွဴေတြ က်ပ္လာျပီး လန္ ့ႏိုုးေတာ့ တစ္ကုုိယ္လံုုးေစာင္ေတြနဲ့ လံုုးေထြးေနတာပဲ”
ညီမ၏ အိပ္မက္ေပါင္းမ်ားစြာထဲက တစ္ခုုျဖစ္သည္။ ညီမျမင္ခဲ့ေသာ သစ္ရြက္ ကေလးက ဘာသစ္ရြက္လဲ ဆုုိတာ ညီမသိႏိုုင္လိမ့္မည္လား။

“ေတာင္ေပၚတက္ေနတဲ့ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ မီးခုုိးေတြဖံုုးေနလိုုက္တာ ဘာမွမျမင္ရဘူး၊ ေတာင္ၾကီးကလည္း မတ္ေစာက္၊ မီးခိုုးေတြဖုုံးျပီးမျမင္မကန္းျဖစ္ေနေတာ့အလဲလဲအျပိဳျပိဳနဲ ့ညီမတစ္ကိုုယ္လံုုးဒဏ္ရာေတြခ်ည္းပဲ၊  ဒါေပမဲ့ ညီမက ဆက္တက္ေနတာပဲ၊ လန္ ့ႏိုုးေတာ့ ေမာလုုိက္တာ။ အိပ္မက္ထဲမွာေတာင္ ေတာင္ထိပ္နား မေရာက္ခဲ့ဘူး”
သည္လုုိ သည္းထိတ္ရင္ဖုုိေတြလည္း ပါေသးသည္။ ညီမေရာက္လိုုေသာေတာင္ထိပ္နွင့္ ဘယ္ေလာက္ေ၀း ကြာ ေသးသလဲ။ ညီမကုုိယ္တုုိင္ပင္ မွတ္သားႏိုုင္ခဲ့ဟန္ မတူေပ။
 
“ညတုုန္းက အိပ္မက္ကေတာ့ ဆန္းတယ္ မမေရ၊ ညီမတုုိ့ မိသားစုု က ဘုုရားဖူး သြားတာတဲ့။ ပင္လယ္ၾကီး ကုုိျဖတ္ျပီးေတာ့သြားရတာတဲ့။ သြားရတဲ့ယာဥ္ ကုုိလည္းၾကည့္ဦး၊ ေဖာင္နဲ့ သြားတာတဲ့ေလ၊ ေဖာင္ေပၚက လူေတြက သက္စြန့္ဆံဖ်ား အသည္းတထိတ္ထိတ္နဲ ့ ေပါ့၊ ဒါေပမဲ့ ဘုုရားဆီေရာက္ဖုုိ ့စိတ္ထဲမွာေစာျပီး စိတ္အားလည္း ထက္သန္ေနၾကတယ္၊ တကယ္တမ္း ဘုုရားဟာ ရွိကုုိရွိရမွာပဲဆုုိျပီး ေဖာင္နဲ ့ဆက္တက္ဖိုု ့ ျပင္တုုန္းမွာပဲ လန္ ့ႏိုုး သြားတာ”

ညီမ၏အိပ္မက္ပံုုျပင္ေတြကုုိ ေျပာရမည္ဆုုိလွ်င္ေတာ့ ဆံုုးႏိုုင္မည္မထင္ေပ။ ညီမကေတာ့အိပ္မက္အေၾကာင္း ဆုုိလွ်င္ၿမိန္ေရရွက္ေရ ေျပာတတ္သည္။ တစ္ခါတုုန္းကေတာ့ အိပ္မက္အေၾကာင္းေျပာရင္းတစ္စံုု တစ္ခုုကိုု သတိရသြားဟန္နွင့္ အိပ္မက္အေၾကာင္းကုုိ တိခနဲျဖတ္ရင္း ေျပာဖူးသည္။
“ၾကည့္စမ္း ညီမအိပ္မက္ေတြထဲမွာ ဘယ္ေတာ့မွ အလြယ္တကူ ျဖစ္သြားတာ၊ လုုိတာရသြားတာ မရွိဘူးေနာ္၊ ခက္ခက္ခဲခဲ ေတြၾကံဳရၿပီး ဆႏၵ မျပည့္ခင္ လန္ ့ႏိုုးသြားတာ ခ်ည္းပဲ၊ ကံၾကမၼာကေလ အိပ္မက္ကုုိေတာင္ ေပ်ာ္ေပ်ာ္္ရႊင္ရႊင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အေႏွာင္ အဖြဲ.ကင္းကင္းနဲ့ အိပ္မက္မ်ိဳး မက္ခြင့္မေပးဘူး”
သည္လုုိ ညီမစကား ၾကားရေတာ့လည္း ကရုုဏာသက္စြာ ေျဖသိမ့္ရျပန္သည္။
“အိပ္မက္ဆုုိတာ လက္ေတြ.မွ မဟုုတ္တာပဲ ညီမရယ္၊ သိပ္မစြဲလမ္းပါနဲ ့။ ေန ့ခင္းဘက္မွာလည္း တစ္ေန ကုုန္စာသင္၊ ညက်ေတာ့လည္း ေတာင္စဥ္မေရရာ အိပ္မက္ေတြေၾကာင့္ အိပ္မရနဲ ့ ေတာ္ေတာ္ၾကာ ေနမေကာင္းျဖစ္ေနဦးမယ္”

ညီမကသက္ျပင္းကုုိ အလ်င္ခ်သည္။ အိမ္ကေလးေအာက္က ေရညိဳေနာက္ေနာက္ေတြကုုိ စူးစုုိက္ၾကည့္ရင္း လက္ေခ်ာင္းေတြကုုိ တေျဖာက္ေျဖာက္ခ်ိဳးကာ ေျပာသည္။
“ညီမက မစြဲလမ္းလည္း အိပ္မက္ကေတာ့ ဆက္မက္ေနဦးမွာပဲ”

                                                         (ဂ)

ညီမတစ္ေယာက္ အိပ္မက္ေတြအေၾကာင္းမေျပာတာ နွစ္ရက္သံုုးရက္ရွိၿပီ။ ကေလး ေတြကိုုသခ်ၤာတြက္ခိုုင္း ထားသည့္အခ်ိန္မ်ိဳး၊ လက္ေရးလွေရးခိုုင္းထားသည့္အခ်ိန္မ်ိဳးေတြမွာ သူ ့စားပြဲမွာထိုုင္ရင္း ေငးေမာေနတတ္ သည္။ ညေနေက်ာင္းအဆင္းေတြမွာလည္း သင္ျဖဴးဖ်ာခင္းအိပ္ရာေပၚ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးလဲေလ်ာင္းေနတတ္ သည္။ အိပ္လိုု ့ေပ်ာ္မေပ်ာ္ေတာ့မသိဘူးေပါ့။

ညီမကစကားမစေတာ့ ညီမျငိမ္ၿငိမ္သက္သက္ေနတာကိုု မေႏွာက္ယွက္လိုုသျဖင့္္ စကားမစျဖစ္ျပန္ေပ။ ထိုုရက္ေတြအတြင္းမွာ ထိုုရက္ေတြအတြင္းမွာ ညီမအၿမဲလိုုအေစာႀကီးနိုုးေနတတ္သည္။ အိပ္ရာနိုုးၿပီဆိုုညီမ ကထမင္းခ်က္ထားတာေၾကာင့္ ထမင္းခ်က္ထားတာေၾကာင့္ ထမင္းက်က္ေနတာျဖစ္ျဖစ္၊ငွဲ ့ကာနီးဆူပြက္ ေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ရွိေနၿပီ။ ညီမကအိပ္မက္အေၾကာင္းမ ေျပာေတာ့ေပမယ့္ ဆန္ႏွစ္လံုုးခ်က္ထမင္းကိုု တစ္၀က္ ခြဲကာ ညေနစာခ်န္ထားၿမဲ၊ က်န္တစ္ ၀က္ကိုုတစ္စိတ္ခြဲၿပီး ညီတူမွ်တူစားၿမဲ၊ တပည့္ေလးေတြခူးေပးသည့္ ကန္စြန္းရြက္ကိုု အတြင္ သာေၾကာ္စားျမဲပင္။
“ညီမရယ္ၾကည့္လဲလုုပ္ပါဦး၊ မေသထမင္း မေသဟင္းျဖစ္ေနၿပီ။“
သည္လိုုေျပာေတာ့ ညီမက ‘အဟဲ’ ကနဲတခ်က္ရယ္ကာ “ညီမစားနိုုင္ပါတယ္ မမျမ၀ါးရံုုရဲ့“ ဟုုရယ္က်ဲက်ဲေျပာသည္။
 
ညီမအိပ္မက္အေၾကာင္းမေျပာတာ သံုုးရက္ေျမာက္သည့္ေန ့မွာေတာ့ မေနနိုုင္စြာစကားစမိေတာ့သည္။
“ဘယ္လိုုလဲညီမ၊ အိပ္မက္ေတြမမက္ေတာ့ဘူးလား“
ညီမက ‘ မက္ပါတယ္ ‘ ဟုုခပ္ဆိုုင္းဆိုုင္းပဲေျဖသည္။ေနာက္ထပ္စကားဆက္ဖိုု ့ညီမ မ်က္ႏွာကိုု ေသေသ ခ်ာခ်ာၾကည့္မိ၏။ ဟုုတ္ေလာက္ပါရဲ ့၊ ညီမမ်က္ႏွာေတြေခ်င္က်ေနသည္။အိပ္မက္ဆိုုတာ ႏွစ္ႏွစ္ခ်ိဳက္ခ်ိဳက္ အိပ္ေနတုုင္းမက္တာမွမဟုုတ္တာ။ သည္ေလာက္အိပ္မက္ ေတြမက္ေနမွေတာ့ ဘယ္မွာႏွစ္ႏွစ္ခ်ိဳက္ခ်ိဳက္ အိပ္လိုု ့ရေတာ့မွာလဲ။ စားေတာ့လည္း ထမင္း ဟင္းျဖစ္ရံုု၊ ညီမနဲ ့ေတာ့ ဒုုကၡပါပဲ။
“ အိပ္မက္အေၾကာင္းဘာလိုု ့မေျပာတာလဲ ညီမရဲ ့“
“မေျပာခ်င္ေတာ့ပါဘူး မမျမ၀ါးရံုုရယ္၊ ေျပာစရာ ၾကည္ႏူးစရာေပါ့ေပါ့ပါးပါးအိပ္မက္မ်ိဳး ဆိုုရင္ေတာ့ ေျပာခ်င္ မွာေပါ့။ အခုုေတာ့…“
ညီမစကားမဆံုုးခင္မွာဘဲ ၀ါးကနဲသမ္းသည္။ ညီမအိပ္ေရးပ်က္လွၿပီ။ ညီမ၏အိပ္မက္ဇာတ္လမ္းေတြကိုု တစ္ခန္းရပ္မွျဖစ္ေတာ့မည္။ ေငြေၾကးကိုုမီးကုုန္ရမ္းကုုန္ တိုုင္းတာသံုုးစြဲေန သည့္ၾကားထဲ အိပ္ေရးပ်က္ျပီး ေရာဂါ၀င္လွ်င္ပိုုလိုု ့ဒုုကၡေရာက္ေတာ့မည္။ မျဖစ္ပါဘူး….ၾကာလွ်င္အိပ္မက္ေတြအေပၚစြဲလမ္းၿပီး စိတ္ေရာဂါ ပါရလာနိုုင္သည္။ လိုုရမယ္ရေဆာင္ထားေသာေဆးပုုလင္းထဲမွာ ေဆးလံုုးကေလးေတြအဆင္သင့္ ရွိေန သည္။ ေဆးလံုုးတစ္လံုုးကိုုထုုတ္ၿပီးညီမကိုုလက္ကမးေပးေတာ့ ညီမကလက္မလွမ္းပဲ မ်က္လံုုး၀ိုုင္းေၾကာင္ ေတာင္ေတာင္ႏွင့္ၾကည့္ေနသည္။
“ေရာ့ေလ ညီမ“
“ဘာလဲ“
“အိပ္ေဆးတစ္လံုုးေသာက္ၿပီးအိပ္လိုုက္၊ ဒါမွႏွစ္ႏွစ္ခ်ိဳက္ခ်ိဳက္အိပ္ေပ်ာ္မွာ။ ႏွစ္ႏွစ္ခ်ိဳက္ ခ်ိဳက္အိပ္ေပ်ာ္ရင္ ညီမရဲ ့ေတာင္စဥ္ေရမရအိပ္မက္ေတြလည္း မက္ေတာ့မွာမဟုုတ္ဘူး။ ဒါမွအိပ္ေရးပ်က္သက္သာမွာ။“
ညီမ၏လွမ္းလုုလုုလက္ကတြန္ ့ကနဲျဖစ္သြား၏။ ၿပီးေတာ့မွစကားမဲ့စြာ ေငးရီရီၾကည့္ သည္။
 
“ေရာ့ - ယူေလ“
ညီမကေခါင္းကိုုျငင္ျငင္သာသာယမ္းခါ၏။ ျဖည္းျဖည္းခ်င္းေခါင္းငံုု ့သြားၿပီး ႏွစ္ ေယာက္သားၾကားရရံုုေလသံ ႏွင့္ေျပာသည္။
“ပန္းအဖူးေလး ပြင့္လာၿပီဆိုုတဲ့အိပ္မက္ မက္ၿပီးေတာ့မွပဲ ဒီေဆးကိုုေသာက္မယ္ေနာ္ မမျမ၀ါးရံုု“
 
မ်က္လံုုးေတြဆတ္ကနဲ၀ိုုင္းသြားတာ၊ တစ္စံုုတရာအာေမဍိတ္ထြက္ဖိုု ့ေမ့သြားတာ၊လက္ထဲရွိေဆးလံုုး ကေလးက ၀ါးခင္းၾကမ္းျပင္မွတဆင့္ အိမ္ေအာက္ကေရညိဳေနာက္ေနာက္ ေတြထဲခုုန္ဆင္းသြားတာ၊ ဒါေတြအားလံုုးကိုု ညီမသတိထားမိရဲ ့လားေတာ့မေျပာတတ္ပါ။


ထြန္းတိမ္လႊာမဂၢဇင္း
နိုု၀င္ဘာလ၊ ၁၉၉၂






အိပ္မက္ မက္ေနတာမွန္းသိသိျခင္း အျပင္မွာမိုုးရြာေနတာကိုုလည္း သတိထားလိုုက္မိသည္။ ၿပီးေတာ့ၿပံဳးမိ၏။ ျမျမႏွင္းက အႀကီးအက်ယ္ အိပ္မက္မက္တတ္သူတေယာက္ပင္။ အိပ္မက္ မမက္ခဲ့ဘူးေသာညဆိုုတာမရွိဘူး ထင္သည္။ တခါတရံမွာေတာ့ အိပ္မက္ေတြမက္ေနတာကိုု သေဘာက်သလိုုလိုု။ အိပ္မက္ဆိုုေတာ့လည္း အစီအစဥ္မက်ေရာက္ခ်င္သည့္ေနရာေတြေရာက္၍ ျမင္ခ်င္ရာျမင္၊ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္သြားသည္။ တခါတေလ လက္ေတြ ့ဘ၀မွာ စဥ္းေတာင္မစဥ္းစားမိသည့္အရာေတြ အိပ္မက္ထဲေရာက္လာတတ္ေတာ့ ထူးဆန္းၿပီး သေဘာက် သလိုုလိုုပင္။ ဒါေပမယ့္ညစဥ္ရက္ဆက္အိပ္မက္မ်ားႏွင့္ နပန္းလံုုးရသည့္ရက္ရွည္လာေတာ့ အျပင္မွာပါေမာပန္း လာသည္။ အိပ္ရာထဲ၀င္ဖိုု ့အေရး အိပ္မက္မက္မွာကိုုေတြးေၾကာက္လာသည္။


ၿပီးခဲ့သည့္ငါးရက္ေလာက္ကမက္သည့္အိပ္မက္ထဲမွာ ေဖေဖ့ကိုုေတြ ့သည္။ ေဖေဖ့ကိုုအိပ္မက္ထဲမွာ
ေတြ ့့ရတိုုင္း ျမျမႏွင္းဆီမွာရွိသည့္ တစ္ပံုုထဲေသာဓါတ္ပံုုထဲကအရြယ္အတိုုင္း ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ငါးႏွစ္ပတ္လည္ အရြယ္ခ်ည္းပင္။ မ်က္ခုုန္းထူထူ၊ ဆံပင္ပြပြ၊ မ်က္ႏွာသြယ္သြယ္။ ပင္ကိုုယ္မ်က္ႏွာထားတည္ေပမယ့္ ၿပံဳးရယ္ လိုုက္လွ်င္ေတာ့ ပကတိပြင့္လင္းသြားေသာ ႏွစ္လိုုဖြယ္မ်က္ႏွာကိုုျမင္ရၿမဲပင္။ ရိႈက္သံေလးစြက္၍ အဆံုုးသတ္
တတ္ေသာေဖေဖ့ရယ္သံေတြကလည္း အိပ္မက္တိုုင္း၌ မေျပာင္းလဲ။
                                                        photo by Wathan
 
ေသာၾကာတစ္ရက္ အျပင္မထြက္ပဲ
စေနညေနဖက္ ဟိုဟိုဒီဒီေလွ်ာက္ေတာ့
လမ္းထိပ္က ခ်ယ္ရီပင္ၾကီး ပင္လုံးကြၽတ္ပြင့္ေနပုံက
မ်က္လွည့္ျပသလို ျဗဳန္းကနဲ။
 
အဲဒီညေနမွာပဲ
အရြက္မျမင္ရေအာင္ပြင့္တဲ့
အမည္မသိ အျဖဴေရာင္ပန္းေတြရဲ့
အံ့မခန္းစုံညီမႈကို ေငးေမာခဲ့။
 
တနလ္ာမနက္ထင္ပါရဲ့
ငါေလွ်ာက္ခဲ့တာ ဒီလမ္းမွဟုတ္ရဲ့လား
အပြင့္မဲ့ပန္းမ်ားနဲ႕သစ္ပင္က
မွင္တက္ေဝဝါးေစျပန္တယ္။
 
ငါတို႕ေရာ...
ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ျဗဳန္းကနဲ ပြင့္ခဲ့ၾကျပီးျပီလဲ
ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္ ဝုန္းကနဲေၾကြခဲ့ၾကျပီးျပီလဲ
ေနာက္ထပ္ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္.....
ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား ထပ္ဖူးၾကဦးမွာလဲ။
Labels: 0 comments | | edit post
                                                                                                    Photo by Wathan

အခုုတေလာ က်မမက္သည့္အိမ္မက္ေတြက က်မႀကီးျပငး္ခဲ့ရာရြာကေလးႏွင့္ ငယ္သူငယ္ခ်ငး္ ေတြ အေၾကာင္းမ်ားခ်ညး္ျဖစ္ေနတတ္သည္။ က်မကရြာကေလးဟုုသံုုးစြဲတတ္ေပမယ့္ တကယ္ ေတာ့ က်မတိုု ့ ရြာက ေက်းရြာအုုပ္စုုရြာႀကီးတစ္ရြာျဖစ္သည္။ က်မအထက္တန္းေက်ာငး္သူ ဘ၀မွာပင္ အိမ္ေျခ ၈၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္။ တိုုးခ်ဲ ့ရပ္ကြက္သစ္ေတြထပ္တည္ၿပီးသည့္ ခုုခ်ိန္မွာ ေတာ့ အိမ္ေျခ ၁၀၀၀ကိုု ေတာ္ေတာ္ပင္ ေက်ာ္ေလာက္ၿပီ။ က်မတိုု ့ငယ္ငယ္က အိမ္ေရွ ့ တာလမး္မွာေအာ္ေရာငး္သည့္ အသား ငါးႏွင့္ ဟငး္သီးဟင္း ရြက္သည္မ်ားထံမွသာ ၀ယ္ျခမး္ စားေသာက္ရေပမယ့္ ခုုေတာ့ ရြာမွာေစ်းတနး္ႏွင့္ျဖစ္ေနၿပီတဲ့။ က်မ၏ငယ္ သူငယ္ခ်င္းေတြက ရြာ ့မ်က္ႏွာဖံုုးသူေဌးေတြ၊ ေက်းရြာအထက္တန္းေက်ာင္းေကာ္မတီေတြ၊ ဘုုရားေဂါပက ေတြ ျဖစ္ေနၾကၿပီ။
               
                 ငယ္ငယ္ကေတာ့ က်မတိုု ့တေတြ တစ္ေယာက္အိမ္တစ္ေယာက္ကုူးသန္းလည္ပတ္ခဲ့ ၾကသည္။ အလွတိုု ့အိမ္မွာ ဘက္ထရီအိုုးႏွင့္ဖြင့္ေသာကက္ဆက္ရွိသည့္အျပင္ အလွ၏အမ မခင္ေဌးက ရန္ကုုန္မွာ ေက်ာင္းသြားတက္သူမိုု ့ ေနာက္ဆံုုးေပၚသီခ်င္းေခြေတြ နားေထာင္ ရသည္။ တကယ္ေတာ့ ေက်ာင္းမွာ က်မ ႏွင့္ကပ္လွ်က္ထိုုင္ေသာအလွက သီခ်င္းေခြအသစ္ ထြက္ လာလွ်င္ အတနး္ထဲမွာမိတ္ဆက္ဆိုုျပထားျပီးသား။ အလွကနံမည္ႏွင့္လိုုက္ေအာင္ လွျပီး သီခ်ငး္ဆိုုလညး္ အေတာ္ေကာငး္သည္။ အတန္းအားခ်ိန္ မ်ားတြင္ က်မ တိုု ့ကိုုသီခ်ငး္ ဆိုုျပ ေလ့ရွိသည္။ သူဆိုုျပေသာသီခ်ငး္မ်ားထဲမွ က်မနားထဲစဲြ သြားေသာသီခ်ငး္ဆိုုလွ်င္ က်မ ကဘယ္သူဆိုုတာလဲ၊သီခ်ငး္နံမည္ဘာလဲေမးေတာ့သည္။သူကအဆိုုေတာ္နံမည္နွင့္ သီခ်ငး္နံမည္ကိုု ေျပာျပ ျပီး “ငါ့အိမ္မွာလာနားေထာင္ပါလား“ ဟုုေျပာတတ္သည္။ စေန တနဂ္ေႏြေက်ာငး္ပိတ္ရက္ေတြဆိုု က်မက သူတိုု ့အိမ္အလည္သြားကာ သီခ်ငး္နားေထာင္ တတ္သလိုုေန ့လည္မုုန္ ့စားဆင္းခိ်န္ေတြမွာ အလွႏွင့္လိုုက္၍ မၾကာခဏထမင္းစားဖူးသည္။ အလွတိုု ့အိမ္က ခ်မ္းသာေတာ့ အၿမဲလိုုလိုုဟင္းကာငး္ ခ်က္သည္ေလ။
Labels: 0 comments | | edit post
 
                                                           Illustrated by Than Htay Maung

မ ။      ညဥ့္နက္သန္းေကာင္ႀကီးမွာ
          လေရာင္ေတြရုုတ္တရက္လင္းျဖာလာတယ္ထင္လိုုက္မိတာ
          တကယ္က… ရွင္က်မကိုု နမ္းလိုုက္တာပဲ။


က်ား ။  ဟုုတ္တယ္။
          တခါေလမွာ
          အနမ္းတပြင့္ မင္းမ်က္ႏွာေပၚေၾကြက်လာျခင္းဟာ
          မင္းကမ ၻာမွာ လမင္းတစင္း၀င္းပသြားသလို
          ေအးျမတဲ့အလင္းအင္အားနဲ ့ ခရီးသြားႏိုုင္တယ္။

မ။      ေအးျမတဲ့အလင္းနဲ ့ခရီးသြားရျခင္းက
         ပင္ပန္းမႈေတြကိုု ေလ်ာ့က်ျပီး ခရီးတြင္ေစတဲ့အတြက္
         အဲ့ဒီခရီးစဥ္မွာ က်မတစ္ေယာက္ထဲ မျဖစ္သင့္ဘူး။

က်ား။  အလင္းေရာင္ဆိုုတာမ်ိဳးက
         တစ္ေယာက္ထဲ
         စုုပ္ယူသံုုးစြဲလိုု ့ကုုန္သြားနိုုင္တာမဟုုတ္ေတာ့
         မင္းလိုုအပ္သေလာက္အေဖာ္ေတြနဲ ့ခရီးဆက္ပါေလ။
         ငါကေတာ့ မင္းရဲ ့အပါးမွာ၊ ဖ၀ါးေျခရာထပ္ရွိပါ့မယ္။

မ။      က်မတိုု ့တေတြ.. စိတ္တူသူျခင္းစုုေ၀းျပီး
         လက္ေတြကိုုၿမဲၿမဲတြဲလိုု ့
         ခ်စ္ေမတၱာလေရာင္ထဲမွာ ခရီးသြားၾကမယ္။
         ညည္းညဴသံ တစ္စံုုတရာၾကားရတဲ့ဆီ ဦးတည္ၿပီးသြားၾကမယ္။
         ညည္းညဴသံဆိုုတာမ်ိဳးက
         လိုုအပ္ခ်က္ရွိသူေတြဆီကသာ ၾကားရတတ္တယ္ေလ။

က်ား။  လိုုအပ္ခ်က္ရွိသူေတြရွိရာ ေရာက္ၿပီဆိုုရင္ေတာ့
         ငါတို႔ရဲ ့ႏႈတ္ခမ္းေတြနဲ ့
         ညည္းညဴေနသူေတြရဲ့နဖူးကို ထိနမ္းလို႔
         လေရာင္ျဖန္းတဲ့ ေအးခ်မ္းမႈမ်ိဴး သူတို႔ကိုခံစားရေစမယ္။

မ။      က်မတိုု ့့ရဲ ့အၿပံဳးေတြ၊ စကားလံုုးေတြကသာ
         သူတို႔ေ၀ဒနာေတြကိုု ေျပေလ်ာ့ေစမယ္ဆိုုရင္
         မိုးေသာက္မွ ေန၀င္သည့္တိုင္ ၿပံဳးလို႔
         သူတို႔ကို စိတ္ႏွလံုးရႊင္လန္းေစမယ္။

က်ား။   ငါတို႔ရဲ့့လက္ေတြကိုု သူတို႔လက္ေတြနဲ႔ ေပါင္းယွက္ထားလို႔
          အင္အားေတြ ကူးယူဆပြားၿပီး
          သူတို႔ေရွ႔ဆက္ရမယ့္ခရီးမွာ၊ ယာဥ္ရထားပမာ အသံုး၀င္ေစမယ္။

မ။      က်မတို႔ဆီမွာ ရွိတဲ့ အစားအစာတ၀က္ဟာ
         သူတို႔အတြက္ ရိကၡာျဖစ္ေစရမွာေပါ့၊
         တဦးကို တဦး ကိုုယ္ခ်င္းစာစိတ္နဲ႔
         အစာအိမ္ရဲ့တ၀က္ကိုျဖည့္ၾကမယ္။

က်ား။  ေမတၱာတရားတို႔နဲ႔အတူ
         ေကာက္ႏွံစပါးတခ်ိဳ ့ကိုလည္း သယ္ေဆာင္သြားစို႔ရဲ။့
         သူတို႔ညႊန္ျပတဲ့ေနရာမွာ ေရတြင္းတူး
         သူတို႔ရဲ့့စူး၊ ေဆာက္၊ ေဂၚျပားနဲ ့ မ်ိဳးေစ့မ်ား ေပါင္းဆံုတဲ့အခါ
         သူတို႔အနာဂါတ္ဟာ ပိုျပည့္စံုုလာလိမ့္မယ္။

မ။     ခ်စ္ျခင္းေမတၱာအရင္းခံျခင္းဟာ
        အရာအားလံုးရဲ့ အစပါပဲ။
        ကိုုယ္ခ်င္းစာစိတ္ကေလး နည္းနည္းစြက္မွ
        အသက္ရွင္ရျခင္းက အဓိပၸါယ္ရွိေတာ့မေပါ့။

က်ား။  ေအးျမမႈအင္အားေတြျဖာက်လာေစမယ့္ အနမ္းလတစ္စင္းကိုု
         တကယ့္လမင္းအစစ္နဲ႔ ထိပ္တိုုက္ေတြ႔ခိုင္းလိုုက္ေတာ့မယ္။
         လေရာင္ေအာက္မွာခရီးထြက္ၿပီး
         လိုအပ္ခ်က္ရွိသူေတြဆီ ဦးတည္သြားဖို႔အတြက္
         အ၀င္းပဆံုးလေရာင္ မျဖန္းခင္ေလးမွာ
         အနမ္းတစ္ပြင့္ ေပးပါရေစဦးကြယ္။
(ဇူလိုင္ ၂၂၊ ၂၀၁၀)
Labels: 1 comments | | edit post
                                                                                                 Illustrated by Wathan

Labels: 1 comments | | edit post

 Pittsburgh Snow Brings Childhood Memories



                                                          Photos by Than Htay Maung


As it was too cold to settle into the night’s sleep, I reminisced about a poem by the celebrated poet, Kyi Aye about a girl who could not sleep. And I looked out of the window. Here and there was snow, and snow, and snow. Everything, all white with snow. The black-and-white landscape of the night made me feel more lonesome. And I retired to bed, my mind wandering through all places that I have known.
The sound—I heard it soon as my back touched the bedding—the sound of water flowing. It could not be rain; I had just looked out the window. And there was nothing in the bedroom to spill and flow. Considering all this, I could only make one conclusion: it came from inside of me!
The sound was not like the sounds from a pleasant creek, nor was it harsh like those from the angry sea. It was not as forceful as those from a waterfall, either.  Just rhythmic with sporadic rapidity as when a stream passes an eddy. Sometimes it hissed as if it passed over an obstacle.
Suddenly, I realized that it was the sound of the creek in the little village where I grew up. Then, I began to forget the discomforts of a sleepless night.
The current is a little high as the inlet departs from the sea. The impact from the sea makes the creek agitated. The creek, as if it were girl, will not be pleased with the intrusion of the outside current that crashes in without entreaty. Yet, the girl-creek has to give in. With rushing currents the girl-creek responds with harsh stamping. The foreign water flows in. Though it might have been resistant, the little creek begins to wear a smile. She knows that the handsome incoming water brings in good things for the people. The sweet-talking stranger makes enticing rhythms in the sound of waves.  And the girl-creek melts.  It is for the good of her friends, the people.




The incoming currents flow in some twigs, even some trunks of fallen trees. They are valued by villagers for making fire.  Men and women alike come in boats to fetch the floating wood. It usually is a happy occasion. They come in groups: families, youngsters, a mother and her son, or a father with his daughter, or even some in boats large enough to collect a handsome amount. The collected wood is good for the whole year for a family and even earns some surplus for sale.
There is another gift that the creek brings in. It is very attractive to children. Its shape is round and it is dark brown in color. It is the offspring of a certain mysterious tree, the shape or color of which is unknown to the villagers.  Nor do they know the region where is grows.  However, they make a wonderful missile ["doe" in Burmese] for children in their game of pitch.  Children fetch such fruits, called “gon-nyin,” fervently whether they are shrunken or sumptuous.  Then, they give their gathering to the elders.
The elders then crack the hard outer covering, mince the sharp-smelling seed inside it, and conserve it in sugar that is boiled to a thick consistency.  Though of baseless belief, it is said to do good for girls. Each of girl-visitor is given some “gon-nyin-yo,” the medicinal jam.  It is fondly shared among families with a number of women folks. Sometimes in summer, I would buy “gon-nyin-yo” from hawkers passing my house in the city.
I don’t know what good it does to girls, yet I eat it with yearning for the days past when children ardently collected them in boats.  In fact, whether it be medicinal or not, it does give us some refreshment of fond memories.  In that way it is a kind of medicine.




Together with twigs, wood, and “gon-nyin,” the currents of the rainy season bring chunks of crude oil. The crude oil can be seen from afar as it has an oily film floating around it on the surface of the water.
While boating for “gon-nyin,” we children take a break, tying our boat to a protruding tree branch on the river. Though our hands and bodies rest our eyes did not. Soon as we catch sight of something that could possibly be a chunk of crude oil, we call out that we were the ones who saw it first.
Because most of the inhabitants of our little village make their living in fishery, most of us own boats. We heat the oil chunks in an old pot when the rains come. We apply oil to the boats that brought the oil in.  Thus the boats become more durable and protected.  Some use the oil for their houses as well.
Houses with oil-coated wooden walls can stand strong weathering, the oil we feed to the walls prevents them from rotting in the rain. Because it is so important to protect the walls we feed them more oil and whatever is leftover is used to polish the floor.
We use rags in applying oil to the floor.  We soak one end of the rag with oil and cover it with the end that does not have oil. Then we rub it against the floor, over and over again until the floor becomes bright and shiny. Lying on the polished floor, we had wonderful time listening to stories told by Grandma. It was so delightful that I find myself unable to compare it to any other time in my life. Grandma tells stories until she had no more stories she could think of.  So we play telling Grandma’s stories to each other.
We children sometimes put characters of stories in wrong places.  The half-bird, half-human mythical heroine of the much-loved romance, “Dwe-me-naw“  became the legendary lady who bore many sons and daughters, “Shin-mway-lun.”  Mr. Tiger went with Mr. Rabbit into the forest to fetch thatching that happened to be on the grounds where Mr. Rabbit (another Mr. Rabbit) competed running with Mr. Tortoise in our re-told tales.  Our beloved Grandma, who fell asleep while telling stories, woke up and chuckled at our absurdity.  She corrected our mis-tellings.
Lying on the cool floor, I gaze at the moon hanging in the fork of the palm tree, and say: “How beautiful is the Moon, Grandma!” I say it on each and every night the moon is full.  And each time, Grandma raises her head abruptly and says: “Oh! It sure is.”
Young and callow as I was, I can only now appreciate the value: the values of the cool floor I loved lying on, the boating trip to collect the raw oil chunks that were heated and applied on the floor, the stories Grandma told, the beautiful odor of scented wood from Grandma, and the moon that Grandma raised her head to.
These romantic attributes of life are the underlying qualities that put us where we are today.
Now in Pittsburgh, I lie down on a spring mattress and I glimpse the snowy landscape from the nearby window.  I can feel tenderness and warmth when my feet touch the carpeted floor.  And the room is scented electronically with the smell of a certain flower I know well.



However….
Underneath is not the oil-polished floor that I used to love.
Nor is the Moon resting at the fork of the palm tree branches.
And no bedtime stories from Grandma.
None of the lovely aroma of “karamek” the scented wood Grandma used for cosmetics.
And…
No more was the “sound and blissful” sleep that I used to know…
…but had not learned to value…
…until now.

Translated by Tharr Tett Toe                                                                                 www.sampsoniaway.org
Labels: 0 comments | | edit post
                                                                            Photo by Wathan

ခ်မ္းခ်မ္းစီးစီး ညလည္ေခါင္ႀကီးတြင္ အိပ္ေပ်ာ္ဖိုု ့ႀကိဳးစား၍မရေသာအခါ ၾကည္ေအးကဗ်ာကိုုသတိရမိေသာ္
လည္း ရြတ္ဆိုုဖိုု ့စိတ္မပါေတာ့ျပန္။ ျပတင္းေပါက္မွဟိုုဟိုုဒီဒီေငးၾကည့္မိျပန္ေတာ့လည္း ျမင္သမွ်က ႏွင္းမ်ား
ျဖင့္ေဖြးေဖြးျဖဴေနေလသည္မိုု ့ အခ်မ္းပိုုရသည့္အျပင္ အျဖဴအမည္းပန္းခ်ီကားႏွင့္တူေသာေဆာင္းညက ဘ၀ အလြမ္းကိုုပင္ အားေပးပိုုကဲေစျပန္သည္။ ဒီေတာ့အိပ္ရာဆီျပန္လွည့္၊ထံုုးစံအတိုုင္းေစာင္ထူူထူေအာက္မွေန၍
ၿဂိဳလ္ကမ ၻာေနရာအႏွံ ့ စိတ္ျဖင့္လည္ပတ္လြန္းထိုုးဖိုု ့ကိုုသာေရြးခ်ယ္ရေတာ့သည္။
                        အိပ္ရာႏွင့္ေက်ာထိမိလိုုက္တာႏွင့္ ထိုုအသံကိုုၾကားလိုုက္ရတာျဖစ္သည္။ ေရစီးသံ။ ခုုနပဲ ျပတင္းေပါက္မွအၾကည့္ခြာခဲ့တာမိုု ့အျပင္မွာမိုုးရြာေနတာလည္းမျဖစ္ႏိုုင္။ အိမ္ခန္းထဲမွာလည္းေမွာက္က်ယိုု
စီးစရာ ဘာမွမရွိတာေသခ်ာသည္။ ျဖစ္ႏိုုင္ေျခအားလံုုးကိုုတြက္စစ္ျပီးကာမွထိုုေရစီးသံကိုု က်မခႏၵာကိုုယ္ထဲမွ ၾကားေနရတာပဲဟုု ေကာက္ခ်က္ခ်ႏိုုင္သည္။
Labels: 0 comments | | edit post
                                                           အရာင္ရွာသူ
 
photo by Than Htay Maung

အံၾကိတ္အာခံေနမိတာက
ရက္စက္ေသာအေအးဒဏ္
ညိႈ႕ငင္ဖမ္းစားျခင္းခံေနရတာက
ကေဝဆန္ေသာႏွင္း။

ရင္သပ္႐ႈေမာဖြယ္အျဖဴထဲ
အဝါေလးဖ်တ္ကနဲခုန္အဆင္း
လွပ္ကနဲခံစားမႈနဲ႕ဖမ္းယူ
စိတ္လႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္ရဲ့အေတြး
အေရာင္ေႏြးေႏြးေတြဆီသြား
ႏွစ္ခ်ိဳက္စြာစားသုံးရန္။

သမုဒၵရာျပာျပာရဲ့တစ္ဖက္
အဝါသက္သက္ထဲမွာေပ်ာ္ဝင္ရစဥ္
ေကာင္းကင္ေပၚကေဝ့ဝဲက်လာတဲ့
ေအးျမမႈေတြထဲတိုးေဝွ႔
ေပ်ာ္ေမြ႕ရင္ခုန္စြာ
(အဲဒီတုန္းကေတာ့) ကိုယ္ကအျဖဴရွာသူ။

အျဖဴနဲ႕အဝါ
ေနေပ်ာ္ရာပေဟဠိ
ပုထုဇဥ္ပီပီ ညိွယူရမယ္ဆိုေတာ့လဲ
အသည္းႏွလုံးရွိရာမွာပဲေပ်ာ္မွာေပါ့။

ကိုယ့္ႏွလုံးသားဟာ
အျဖဴအဝါ  ကြဲျပားေနေပမယ္႕
ေႏွာင္ဖြဲ႕ေသာႀကိဳးမ်ားက ရွင္ကြဲခြဲ
ဦးတည္ရာေတြလြဲေခ်ာ္
နတ္ေဒဝတာမ်ားေသာ္မွ
အဲဒီလိုဘျပည့္ပါ့မလား။

ပစၥကၡမွာေတာ့
အသည္းႏွလုံးျပဳတ္က်ေပ်ာက္ဆုံးေနသူတစ္ေယာက္
အျဖဴထဲမွာေလ်ွာက္
အဝါေနာက္လိုက္ေနရင္း
ကိုယ္ေရာင္လင္းေသာ နတ္မင္းတစ္ပါးပါးနဲ႕
ခရီးသြားလမ္းၾကဳံေတြ႕
ကိုယ္စီေပ်ာ္ေမြ႕ေသာအေရာင္ေတြအေၾကာင္း
ႏွစ္ေထာင္းအားရစကားဖလွယ္ႏိုင္မယ္႕အခြင့္အေရး
ေတြးျပီးရင္းေတြးေနရဲ့။

   February 14, 2010
    Labels: 0 comments | | edit post
                                       ပီတိ သစ္ပင္

    ထင္းမီးဖိုမွ မီးခိုးမအူဘဲ မီးၫြန္႔ေတြ တရွိန္ရွိန္ေတာက္ေနလွ်င္ အဘြားက ျပံဳးေနေတာ့သည္။ ထမီရင္လ်ားကို အခါခါျပင္ဝတ္ၿပီး မီးဖိုေပၚမွ ပီေလာရြက္ဟင္းခ်ဳိကိုလည္း အခါခါျမည္းသည္။

                “ထင္းေခြေတာ္တဲ့ေနရာမွာေတာ့ ငါ့ေျမးက စံပဲ”
                  အဘြားက ေျပာေနက်စကားကိုေျပာသလို ကၽြန္မကလည္း လုပ္ေနက်အတိုင္း အဘြားကိုမ်က္လံုးျပဴး၍ စိုက္ၾကည့္ေနလိုက္သည္။ အဘြားခ်ီးက်ဴးတာကို ရင္ထဲမွာေက်နပ္ေပမယ့္ ဘယ္လိုတုံ႔ျပန္ရမည္မွန္း မသိပါ။
    “ဒီ ပီေလာရြက္ေတြကလည္း သူ ထင္းေခြထြက္ရင္း ခူးလာတာေလ။ ငါ့ေျမးက အဲဒီလို အသီးအရြက္ရွာတာလည္း ေတာ္တယ္။ အိမ္မွာတို႔စရာမရိွတာတို႔ ဟင္းရည္ေသာက္မရွိတာတို႔ဆို သူ႔ကိုသာ ေျပာလိုက္။ သူ အျပင္ထြက္သြားၿပီး ဆယ့္ငါးမိနစ္ နာရီဝက္ၾကာလို႔ ျပန္လာရင္ တို႔စရာမ်ဳိးစံုနဲ႔ ဟင္းခ်ဳိခ်က္ဖို႔ တခုခုေတာ့ ပါလာတာပဲ”
    အဲဒီတုန္းကေတာ့ အဘြားက ကၽြန္မကို ထန္းတက္လက္မွတ္ ေပးေနမွန္းမသိခဲ့ပါ။ တကယ္ေတာ့လည္း ကၽြန္မတို႔လို ေက်းလက္ေတာရြာမွာေနသူေတြအဖို႔ တို႔စရာ၊ ျမႇဳပ္စရာ၊ ဟင္းခ်ဳိခပ္စရာရဖို႔က ခက္ခက္ခဲခဲ မဟုတ္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အဘြားက ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ ခုႏွစ္ဆယ္ဝန္းက်င္၊ အေမကက်ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ေနေသာရြာႏွင့္ အေတာ္လွမ္းေသာ ရြာတရြာမွာ မူလတန္းေက်ာင္းအုပ္ဆရာမ တာဝန္က်သည္မို႔ ထိုရြာမွာေနရသည့္ အခ်ိန္က မ်ားသည္။ ေမာင္ႏွင့္ ညီမကလည္း ငယ္ရြယ္ေသးေသာ အရြယ္ေတြမို႔ ကၽြန္မက အိမ္မွာ ဒိုင္ခံရွိေနေသာ အဘြား၏လက္႐ံုးလို ျဖစ္ေနသည္။ ဒါ့အျပင္ ကၽြန္မက တကိုယ္တည္း အေတြးႏွင့္ေနရတာ ႀကိဳက္သူမို႔ ရြာေနာက္ဘက္ရွိ စိုက္ခင္းမ်ားဘက္သို႔ တေယာက္ထဲ လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ဟင္းရြက္ရွာေနရတာ၊ ထင္းေခြေနရတာမ်ဳိးမွာ ေပ်ာ္ပိုက္သည္။ တခ်ဳိ႕ေန႔ေတြဆို ရြာရွိ တြဲဖက္အလယ္တန္းေက်ာင္းက ဆင္းသည္ႏွင့္ ေက်ာင္းဝတ္စံုကိုလဲကာ ထမင္းအိုးထဲမွ ထမင္းလက္တဆုပ္ခူး၊ ကိုယ္တိုင္လုပ္ထားေသာ ဝါး႐ိုးငါးမွ်ားတံကိုဆြဲၿပီး အိမ္ေနာက္ေဖး ေခ်ာင္းနံေဘးေျပးဆင္း၍ မေမွာင္မခ်င္း ငါးမွ်ားေနရတာကိုလည္း ႀကိဳက္ျပန္သည္။ ငါးမွ်ားရတာကို သူမ်ားအသက္ သတ္ရတာမို႔ အဘြားက သိပ္မႀကိဳက္ခ်င္ေပမယ့္ ကၽြန္မ မွ်ားထားေသာ ငါးမ်ားက မိသားစုအတြက္ မၾကာခဏ ဟင္းလွ်ာျဖစ္ရတာမို႔ ငါးမွ်ားတိုင္းေတာ့လည္း မတားျပန္ပါ။
                                                                                            ဓါတ္ပံုကို အင္တာနက္ကယူပါသည္။

    အဲဒီ႔ေန႔က ႏွင္းမုန္တိုင္းလည္းမက်ပါဘူး။ ေရခဲမိုးလည္း မရြာပါဘူး။ ဒါေပမယ္႔ ဘာေၾကာင္႔မွန္းမသိ ဆန္ဖရန္ စစ္စကိုကပစ္စ္ဘတ္ကိုသြားမယ္႔ေလယာဥ္ကတစ္နာရီေနာက္က်မယ္တဲ႔။ က်မနည္းနည္းေတာ႔ စိတ္ညစ္သြား တယ္။ ပံုမွန္အတိုင္းေတာင္ေလယာဥ္ကပစဘတ္ကိုည၁၀နာရီခြဲမွ၀င္မွာ။ အဲဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ ေတာ႔ taxi ျဖစ္ျဖစ္ Shuttle Bus ျဖစ္ျဖစ္စီးသြားလို႔ရေသးတယ္။ ရေသးတယ္ဆိုတာစီးရဲေသးတာကို ေျပာတာပါ။ က်မတို႔မွာကား မရွိဘူးေလ။ ခုအတိုင္းဆိုရင္ေတာ႔ေလယာဥ္ကအနည္းဆံုး ၁၁နာရီခြဲေလာက္ မွ၀င္မယ္။ baggageထုတ္မွာနဲ႔ဆို ၁၂နာရီ။ သက္ျပင္းလည္းမခ်ခ်င္ေတာ႔ပါဘူး။ က်မဘ၀မွာ ဒီလိုအခက္ အခဲဆိုတာကရိုးေနျပီေလ။
                 San Francisco Asian Art Museumမွာက်င္းပေနတဲ႔ ထိုင္း-ျမန္မာအနုပညာျပပြဲမွာ ျမန္မာစာေရး ဆရာတေယာက္ရဲ႔ Reading ထည္႔ခ်င္တယ္ဆိုျပီး Museum ကဖိတ္လို႔က်မလာခဲ႔တာပါ။ Reading မွာ‘NightFlow”(ညေရစီး)ဆိုတဲ႔က်မရဲ႔၀တၳဳတိုတစ္ပုဒ္ဖတ္ခဲ႔တယ္။ က်မရဲ႕မိတ္ေဆြဦးေအာင္ ေအာင္တိတ္အဂၤလိပ္လိုဘာသာျပန္ေပးျပီး သူငယ္ခ်င္းနယူးဇီလန္စာေရးဆရာမ Penelope Toddတည္း ျဖတ္ေပးခဲ႔တာပါ။က်မရဲ႕ကိုရီးယားသူငယ္ခ်င္းရာဟီေဒါက္(RaHeeDuk) ေျပာခဲ႔တဲ႔စကားေလးကိုသေဘာ က်ျပီးစိတ္ကူးရသြားတဲ႔ ၀တၳဳေလးတပုဒ္ေပါ႔။
    I was sitting on the sofa one Sunday morning when the phone rang. I didn’t want to get up. I just wanted to do nothing. I finally grabbed the phone, and it was Ko Kyaw Shwe, a friend also lives in Pittsburgh.“I’ve been so busy with my work and personal problems, that this is the first chance I’ve had to call,” he said.
    His voice was indeed tired. I asked him whether he was sick; “Unhappy,” he said. “I had sent a video camera to Burma with a trustworthy person. My younger brother took the camera and shot video at a relative’s ahlu (a ceremony to collect offerings for monks). He was arrested because he didn’t have license to take video. Now he is in detention center!”
    Oh my God! I thought. In Burma people even don’t have the freedom to take video at a relative’s ahlu? “Is the situation really that bad, Ko Kyaw Shwe?” My voice shook.
    “I must tell you, it’s worse than that,” he voice was trembling, too. “My village in upper Burma has 70 or 80 houses. We typically plant bean and sesame, and after the harvest, we have ahlu. My small village used to busy the whole year. But now, the village is a ghost town. The farms have been seized; land owners are landless. My other younger brother is included in those who have had their land confiscated.
    “As you know up-country is so hot you can’t farm after 10 a.m. People get up early and go to farm as early as 3 or 4 a.m. Before the sun becomes a torch at 9 or 10 a.m., the farmers come back home. At about 5 in the evening, when the heat relents, they go back and farm for another four or five hours, then call it a day…That’s how our lives have been forever.
    “But these days, army units have been posted at villages. The Union Solidarity and Development Association’s Swan Arrshins (who are backed by the military government) harrass the villagers. Now, women who go to the fields early or come home late are raped. Rebellious men who respond back are reported or waylaid. The villagers don’t dare go to the fields. The village has become as a cemetery.”
    I murmured “Oh God!” throughout the whole phone conversation. What was happening in Burma? People used to help others, and make friends so easily. The villages used to reverberate with the rhymes of saing (Burmese orchestra) and drums. Burmese used to say that blood is thicker than water, but now they are bullying each other, filing complaints against each other, becoming informants and sending their fellow villagers to jail.
    Most Burmese are poor and uneducated. They don’t realize that the government is playing “divide and conquer.” In this situation, people are oppressed by government-created loathing and suspicion. If people are fighting among one another, they have no time to consider the issues facing the nation as a whole.
    The inability to associate freely prevents people from looking at the real situation and agreeing on a response. People are adrift in a sea of trouble.
    As I learn more about what’s happening in Burma, I yearn to change life for the people there, and end my pleasant, lazy Sundays here in Pittsburgh.

    Translated by San San Tin
    Labels: 1 comments | | edit post

    One Saturday morning while I am walking around my new Pittsburgh neighborhood, I buy a human-sized mirror for a dollar at a yard sale. My sons buy toys and a dinosaur—only 50 cents for each!
    Walking in the streets where colorful flowers are blooming, wandering in the park where there’s a playground, going to the yard sale where I can buy quality goods at low prices, I always think it be very great if my relatives and friends were with me now. Whenever I arrive at a pleasant and joyful place, I see my friends from Burma in my mind’s eye and I am overwhelmed by yearning. My happiness becomes incomplete.
    Before I go to bed, I check my e-mail and end up spending the whole night at the computer. Nighttime in the United States is daytime in Burma, isn’t it? While chatting with a friend from Sanchaung (a middle class township in Rangoon division), she informs me that her mother-in-law has passed away.
    “What happened?” I ask, and then my heart aches as she tells me the story.
    After a rainstorm in Rangoon, the waters flooded for hours. Nobody maintains the drainage system, so the water can find no way out. The roads become ponds. Beneath the ponds are sidewalks that were built in British colonial period over 100 years ago. Some are broken, some are cracked, some have holes.
    My friend’s mother-in-law was coming back from the market early that morning. The rain was neither light nor heavy. She stepped on the broken sidewalk and just disappeared. Three days later, her body was found blocking the mouth of a canal where it flowed into the Rangoon River. I can’t stop thinking about how many have died in such tragedies.
    Another friend e-mails “Hello.” He is working at an NGO and frequently takes trips to countryside. He is younger than me, so he starts his e-mail with the traditional address to an older woman: “Ahma,” he writes, “I can’t stand it anymore.”
    “What’s the matter?” I ask.
    He doesn’t beat around the bush: “People are starving in the villages.”
    “Really?”
    I have to wait for his reply; he is typing for a good while. At last his reply shows up, long and painful. “The weather is chaotic; the prices of seeds, fertilizer, and cultivation are all expensive. At the same time that farmers are facing these difficulties, the regime seizes their land so that they become landless farmers. If someone complains about the situation, he is arrested. So people suffer painfully in silence. People don’t have enough food and they are being suppressed. They are angry; they are living in hell.”
    Just reading his words, so full of evil pain, I wonder if he is writing in tears. I am suffering, too, since I don’t know how to console him.
    On Saturday I get a chance to talk with my mother through gTalk. I ask about her neighbor.
    “She doesn’t live here anymore,” my mother replies. “She is going back to her village.”
    I am surprised and worried. Her neighbor often suffers heart problems and has to be rushed to the clinic or a hospital. There are no clinics, no hospitals and no medical doctors in the village. If she has a heart problem, what will she do?
    I share my worries, but my mother says, “Even if she stays in Rangoon, she doesn’t have money for medical expenses. If she gets ill and is hospitalized, the hospital can provide only the bed, she has to buy everything else. Since she can’t afford to go to a clinic or hospital, living in a village is less expensive. She says she’ll just sit and wait for the day of death.”
    I have no words to say. I can only feel sad. What can I do?
    Then I think about my friend informing me about death of her mother-in-law, and how many have died because of lack of money for medical treatment.
    And I think about how many have been waiting for the day they have to die.

    Translated by San San Tin 

    www.sampsoniaway.org


    Labels: 0 comments | | edit post